Tîfusse

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Tîfusse », loukîz cial.

Li tîfusse, c' est ene troke di maladeyes des djins ki dinnut des foitès fives ey on spitaedje-foû?

spitaedje foû e vizaedje ey e hatrea (foirt råle)

Divinltins, fé mori bråmint des malådes.

Li cåze, c' est ene pitite bactereye del sôre des riketseyes.

A costé do tîfusse vraiy, gn a eto les fives come li tîfusse.

Minêyolodjince

Come les riketseyes divèt viker ådvins d' ene celule, ele ni dmorèt nén après les sacwès djondowes do malåde.

Li maladeye ni s' atrape ki pa ene hagneure d' on viermin come les pouces et les tikets.

Li tins d' covaedje, c' est ene a 3 samwinnes.

Senes del maladeye

Spitaedje-foû sol coir et les bresses

Ça cmince pa ene foite five, des frumjhons, des mås d' tiesse.

Cénk a nouv djoûs pus tård, gn a on spitaedje-foû tipike ki cmince so les coisses et si stind eviè les mimbes. Pu so tot l' coir (mins nén sovint sol tiesse ni les tanceas.

Adonpwis, li maladeye acsût l' cervea (menindjecefalite). Li malåde est avå les tchamps et rcrind l' loumire. Sins médiaedje, i va mori.