Aidant viebe : Diferince etur modêyes

Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications
Etikete: Éditeur de wikicode 2017
Minorax (copiner | contribouwaedjes)
fix lint
 
Roye 25:
** [[:Wikt:aidî|aidî]] (+ raidî)
 
== Li rîle des aidants viebes ==
=== Sôres d' aidants viebes kel rîles lezî dût ===
* poleur, voleur, saveur, diveur, faleur (+ ripoleur, rivoleur, rissaveur, ridveur, rifaleur).
* Co so dotance : oizeur (+ roizeur).
=== Clamaedje del rîle ===
<FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>"voleur" et ses rshonnants n'&nbsp;edurèt nén on prono inte zels et l'&nbsp;viebe ki shût</B></FONTspan>
=== Egzimpes ===
:dj' <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>el</B></FONTspan> vou dire. (nén : dji vou <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>l'</B></FONTspan> dire).
=== Uzaedje e cåzé walon ===
Diviè 2000, les djins ki djåzént co walon d' estant djonne, eployént li rîle des aidants viebe po sacwants viebes et pronos, mins nén po ds ôtes. Vocial des fråzes rilevêyes d' ene djåzeuse sikepeye e 1921.
* Egzimpes di fråzes espontanêyes avou l' rîle des aidants viebes :
:- C' est pask' el tåve est come ça; on <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>l'</B></FONTspan> a volou rmete di l' ôte sinse, mins el rimete todi come ça.
:- I n' <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>l'</B></FONTspan> a nén vlou mete.
* Egzimpes di fråzes espontanêyes avou l' rîle des aidants viebes mitan shuvowe (minme cåzeuse, minme date):
:C' est nén ki va<B> l' </B>aler fé (cisse pårt di bwès la) (po: "C' est nén k' <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>el</B></FONTspan> va aler fé"; mî ki "c' est nén ki va aler <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>l'</B></FONTspan> fé").
* Egzimpes di fråzes espontanêyes sins l' rîle des aidants viebes (minme cåzeuse, minme date):
: -To n' roveyrès nén les veres si to vous <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>lzî</B></FONTspan> payî åk. (po : si t' <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>elzî</B></FONTspan> vous …).
:- Ele n' a nén vlou <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>l'</B></FONTspan> maryî. (po : ele ni <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>l'</B></FONTspan> a nén vlou maryî).
=== Istwere di l' aplicåcion e scrît walon ===
* E 19inme sieke :
E 1857, li rîle des aidants viebes (mete l' addjectif coplemint divant l' aidant viebe) n' est nén co rsintowe come oblidjeye e scrît walon. Insi, [[Colas Defrexheu]] scrît dins "Vive li no lidjwès" :
:Çou k' on peupe våt <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>n'</B></FONTspan> doet nén <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>s'</B></FONTspan> conter…("po çou k' on peupe våt <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>ni s'</B></FONTspan> doet nén conter.")
* E 20inme sieke.
Li rîle est "oblidjeye" po les cis ki volnut scrire do "bon" walon. Portant, bråmint des scrijheus nel shuvèt ki låtchmint :
* Dji n' pôreu <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>vos l' </B></FONTspan>mostrer ([[C. Bentz]]), po : "Dji n' <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>vos l'</B></FONTspan> pôreu mostrer ([[C. Bentz]]).
* "Pitit est presse a vorer so l' ci k' vénrè <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>lyi</B></FONTspan> rhaper l' aiwe" ([[J. Calozet]]), po : "Pitit est presse a vorer so l' ci ki <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>lyi</B></FONTspan> vénrè rhaper l' aiwe".
* "Dji n' a pupont d' oto, rintrez, dji va <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>vos</B></FONTspan> espliker" ([[J. Goffart]]), po "Dji n' a pupont d' oto, rintrez, dji <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>vos</B></FONTspan> va espliker".
* Et minme s' i n' voleut n' <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>elzî </B></FONTspan>dner nou ricfoirt, endè dirént todi ostant d' bén ([[J. Bosly]]), po "Et minme s' i n' <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>elzî</B></FONTspan> vôreut dner nou ricfoirt…".
* I gn aveut rén do tot, ki vs alez <FONTspan COLORstyle="color:#0000ff;"><B>m' </B></FONTspan>dire ? ([[E.J. Piret]]), po : "… ki vs <FONTspan COLORstyle="color:#ff0000;"><B>m'</B></FONTspan> alez dire".
== Hårdêyes difoûtrinnes ==
* {{fr}} [http://croejhete.walon.org/node45.html Po les pronos droets coplemints] (esplikêyes e francès avou des egzimpes d' aplicåcion del rîle des aidants viebe, et des sconte-egzimpes po tos les accints do walon.
* dins li [[Ptite croejhete da Hendschel]]