Halcrosse cossoune : Diferince etur modêyes

Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications
Roye 1:
[[categoreye:sons et letes do walon]]
Ene '''halcrosse cossoune''' (H.C.), c' est ene [[cossoune]] metowe å coron d' on mot, et ki n' si prononce nén. Gn a bråmint des halcrossès cossounes e walon, mins tolminme moens k' e francès.
 
Les halcrossès cossounes sont diferinnes des [[tcheyowe cossoune å coron|tcheyowès cossounes å coron]].
 
== Djivêye des halcrossès cossounes ==
Les halcrossès cossounes e walon, c' est <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT>, <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT>, <FONT COLOR="#0000ff"><B>Z</B></FONT>, <FONT COLOR="#0000ff"><B>P</B></FONT>, <FONT COLOR="#0000ff"><B>D</B></FONT>, <FONT COLOR="#0000ff"><B>G</B></FONT>. Li cossoune F n' est nén ene halcrosse cossoune e walon (mins bén e francès; ''cerf'').
== Nén-egsistance di halcrossès cossounes å mitan des mots ==
E rfondou walon, gn a nole halcrosse cossoune di metowe å mitan des mots. On scrît "lontins" (nén ''longtins''), "veyanmint" (nén ''veyantmint'').
 
Eto, ene cossoune metowe å mitan do mot e walon si prononce tofer: "ratna" si prononce ''rat'na'', "[[MotîWikt:antnåd|antnåd]]" si prononce ''ant'nau''.
 
Les halcrossès cossounes sont diferinnes des [[tcheyowe cossoune å coron|tcheyowès cossounes å coron]].
 
== H.C. biesmint wårdêyes, pask' on s' î a adû tot scrijhant l' francès ==
 
== H.C.halcrossès cossounes biesmint wårdêyes, pask' on s' î a adû tot scrijhant l' francès ==
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>D</B></FONT> dins [[Wikt:rimoird|rimoird]].
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>G</B></FONT> dins [[Wikt:rang|rang]].
Roye 18:
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT> dins sovin<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>, portan<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>.
 
== H.C.halcrossès cossounes wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins sacwants prononçaedjes coinreces ==
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>P</B></FONT> dins tro<FONT COLOR="#ff0000"><B>p</B></FONT> (Lidje: ''trop' '').
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT> dins
** deu<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT> (Måmdey, Lidje: ''deus' treus'').
** pus (Lidje et Årdene: pus' ki); rl eto a [[MotîWikt:puch|puch]].
 
== H.C.halcrossès cossounes wårdêyes come essegnes do codjowaedje ==
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>Z</B></FONT> dins a l' [[atôtchî]] ôrdinaire: vos årî<FONT COLOR="#ff0000"><B>z</B></FONT>. On l' prononce e sacwants plaeces å cmandeu: ''cwèrez' après''.
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT> po l' [[atouwance]]: ti creve<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT>; ti t' leve<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT> trop tård. I raspite beazè fel dins l' [[cawete -ss]].
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT> å(s) [[riwaitant|rwaitant]](s): i pierdeu<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> s' tins; ele djåzè<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> dtrop; i cåznu<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> bén. I raspite beazè fel dins l' fråze dimandrece: Vikè<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> i co ? Sierveu<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> ele bén a tåve ?
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT> po les [[cåzant]]s : nos vlén<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT>, dj' avan<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT> soe.
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT> å pårticipe prezintrece : tot djowan<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>. I disparexhe dins les parints: [[MotîWikt:veyanmint|veyanmint]], [[MotîWikt:shuvanmint|shuvanmint]].
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>D</B></FONT> å [[rwaitant]] di l' indicatif prezintrece des viebes [[troke da Hendschel|del cénkinme troke]], del sôre di [[Codjowaedje plinde|plinde]] : i s' plin<FONT COLOR="#ff0000"><B>d</B></FONT>.
 
== H.C.halcrossès cossounes wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins des loyaedjes ==
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT>
** dins : no<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT>, vo<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT> (nos avans = ''no-z-avans'').
** dins "[[Wikt:tins|tins]]" ([[Wikt:tinzintins|tinzintins]]).
 
 
== H.C.halcrossès cossounes wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins l' femrin, u les parints ==
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>B</B></FONT> : plomb (plombî)&nbsp;<ref><SMALL>Mins dobe rifondowe "[[Motî:ploum|ploum]]"; [[Motî:ploumer 2|ploumer]].</SMALL></ref>
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>CB</B></FONT> dins: plomb (plombî)&nbsp;<ref><SMALL>Mins dobe rifondowe "[[MotîWikt:blancploum|blancploum]],"; [[MotîWikt:francploumer 2|francploumer]].</SMALL></ref>
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>C</B></FONT> dins [[Wikt:blanc|blanc]], [[Wikt:franc|franc]].
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>G</B></FONT> :
** [[MotîWikt:long|long]] : femrin: longue (mins nén dins les parints et mots d' aplacaedje: [[MotîWikt:lontins|lontins]]; [[MotîWikt:lonmint|lonmint]]).
** [[MotîWikt:rang|rang]] : parintêye avou DJ : [[MotîWikt:rindjeye|rindjeye]], [[MotîWikt:arindjî|arindjî]]
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT> :
** dins mwin<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>s : femrin: mwintes.
** dins doe<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> : [[MotîWikt:doet|doetî]].
** dins lé<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT> : [[MotîWikt:lét|lîtrê, lîter]].
* Halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>Z</B></FONT> : [[MotîWikt:nez|nez]] ([[MotîWikt:nåze|nåze]])
 
== H.C.halcrossès cossounes wårdêyes dins des cawetes. ==
* [[cawete -mint (no)]]: etermin<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>
* [[cawete -mint (adviebe)]]: raddimin<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>.
 
== H.C.halcrossès cossounes wårdêyes dins les calcaedjes setchs do francès ==
* T dins l' cawete -at (rizulta<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>, ôrfulina<FONT COLOR="#ff0000"><B>t</B></FONT>).
* S dins "ca<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT>".
Ligne 57 ⟶ 60 :
== Sacwants mots scrîts sins halcrosse cossoune ==
* pont d' halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>D</B></FONT> (dabôrd k' end a onk e l' ôrtografeye do minme mot e francès). Mins li D do francès ni s' ritrove nén dins les parints e walon; c' est on T k' aspite:
** pî (F ''pied''): [[MotîWikt:epîter|s' epîter]], [[MotîWikt:pîtasele|pîtasele]].
** ni (F ''nid''): nitêye / niyêye
* pont d' halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT>:
** sôr (F sort): [[MotîWikt:sôrreye|sôrreye]]
* pont d' halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT>:
** pu, dispu: F ''depuis'' a cåze del [[dobe rifondowe]] "[[MotîWikt:poy 2|poy]], dispoy". Eto, ça mostere l' adire avou l' omonime [[MotîWikt:pus|pus]].
** [[MotîWikt:todi|todi]], [[MotîWikt:måva|måva]].
** sacwants calcaedjes do francès: [[MotîWikt:sicour|sicour]], [[MotîWikt:concour|concour]].
** [[Wikt:sori|sori]]
* pont d' halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>P</B></FONT>: [[Motî:coir|coir]] (F. ''corps'').
* pont d' halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>FP</B></FONT>: [[MotîWikt:ciercoir|ciercoir]] (F. ''corps'').
* pont d' halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>PF</B></FONT>: [[MotîWikt:coircier|coircier]] (F. ''corps'').
 
== Sacwants mots a pårt ==
* tin<FONT COLOR="#ff0000"><B>s</B></FONT>: (wårdaedje do halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>S</B></FONT>, nén do halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>T</B></FONT>: tchuze a môde d' idêye tote fwaite, mågré kel halcrosse <FONT COLOR="#0000ff"><B>P</B></FONT> raspite dins les parints [[MotîWikt:timpe|timpe]], [[MotîWikt:timpesse|timpesse]].
 
== Sourdants et pî-notes ==
<references/>
 
[[categoreyeCategoreye:sonsSons et letes do walon]]