Sanson (Bibe)

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Sanson », loukîz cial.

Sanson (e-n ebreu שִׁמְשׁוֹ, Chimchone « pitit solea », e neyerlandès, Simson), c' esteut on persounaedje del Bibe, on djudje, k' esteut foirt come on liyon. I lûta disconte des Filistins.

touwant meye Filistins

Samson prijhnî des Filistins (pondeure da Carl Bloch)

Spoûle di s' vicåreye

Sourdant

Elle est contêye dins l' Live des djudjes, dins les tchaptrês 13 a 16.

Skepiaedje

Li 13inme tchaptrê raconte ki ses parints, ki n' avént pont seu awè d' efant, ourît l' vizite d' ene andje ki lzî anonça k'il årént on fi ki nexhreut «nazir». Ça vout dire k' i n' si pôreut côper les tchveas ni boere do vén.

Mariaedje

Li tchaptrê 14 raconte si mariaedje avou ene båshele des Filistins. Sol voye, i fourit ataké pa on liyon, mins l' vinkixha, pal volté do Bon Diu. Å mitan del curêye, i trova del låme et i l' beva.

• 
• 

I s' maria bén, mins abandna bénrade si feme.

Lûte disconte des Filistins

Å 15inme tchaptrê, on conte k' i rsaya di rtrover s' feme, mins cisse-ciale s' aveut ddja rmaryî.

Di raedje, i bouta l' feu ås dinrêyes et ås olivires des Filistins. Po s' rivindjî, ces-ci touwît l' feme et l' bea-pere da Sanson. Ci-ci adon, ritouwa toplin des Filistins.

Les Filistins atakît les Israyelites, et dmander k' i lzî livrénxhe Sanson. I divna don leu prijhnî on moumint. Mins adon, i scota ses tchinnes et moudri on meye di Filistins avou on babetch d' ågne.

Voyaedjes, amour et moirt

C' est çou k' on lét e 16inme tchaptrê.

On bea djoû, Sanson ariva a Gaza, ene veye des Filistins, la k' i vica avou ene harote. On saya d' el ramasser, mins i broya co l' poite del prijhon la k' on l' aveut reclôs.

Pu rvoyaedjî disk' al Vå d' Sorek, eyou k' i touma roed bleu d' ene ôte Filistinne, Dalila.

• 
• 
• 
• 

C' est leye ki lyi dmanda did dou provneut si foice di tchvå. Nén dismefiyant, i lyi esplica ki, si on lyi côpéve ses tchveas, i l' piedreut. Dalila houca èn ome tins k' Sanson doirmeut po lyi côper ses set grands lotchets. Adon, les Filistins el polît apicî, et l' loyî po fé tourner on stoirdoe ås olives.

Sacwants moes après, les Filistins el mostrît come esclåve a ene grande fiesse. Mins so ç' tins la, ses tchveas avént rcrexhou. I parvina a råyî les deus mwaissès pilasses do timpe la k' c' esteut l' fiesse. Li timpe croûla, et touwa Sanson et totes les djins k' estént vnous po l' vey.

Dins l' lingaedje walon

Li ratourneure «foirt come Sanson» n' a waire sitî riscrîte dins les lives di spots.

Li persounaedje a dné s' no a on tchestea d' disfinse metou dilé l' viyaedje di Ton, loukî come témint foirt k' on nel såreut prinde. E 20inme sieke, l' aiwe di passéve dilé a prins l' minme no (divant, ele si loméve li Houyou).