Panzerfaust
Li Panzerfaust (pougn blindé ou pougn [siconte les] tanks e-n almand) a stî ene åre siconte les tanks, bon martchî, fabrikêye pås Almands viè l' fén del deujhinme guere daegnrece. C' esteut on lance-grenåde, fwait d' on lanceu k' esteut tapé djus après uzaedje, ki vneut tcherdjî avou ene rokete (ça fwait ki c' est ene åre sins rtour, al diferince d' on canon).
E-n almand li mot Panzerfaust, est eployî po tos les lance-grenådes fwaits sol minme sistinme; eto l' årmêye almande a lomé todi Panzerfaust 3 des lance-grenådes k' elle a fabriké dins les anêyes 1970.
Li diswalpaedje do Panzerfaust a-st ataké e 1942, a pårti d' on prototipe lomé Faustpatrone (cartoutche di pougn, e-n almand), eyet cmincî a-z esse prodût e 1943. Il esteut assez ledjir (5-10 kg seulmint) eyet ptit, avou l' lanceu k' esteut ene buze d' acî d' a pô près on mete et di 4-6 cm di diyamete. Ataetchî sol dizeur del buze i gn aveut ene simpe lugnete erî eyet ene clitchete; i n' aveut pont d' lugnete di dvant, li boird del grenåde esteut eployî el plaece. Å dvins del buze, i gn aveut ene pitite tchedje di poure a canon po fé l' evoyaedje del grenåde. Sol divant del buze, li grenåde, di 15 cm di diyamete eyet pezant 3 kg, avou ene cawe di bwès emantcheye dins l' buze; li grenåde aveut 800 grames di tchedje esplôzive, ki poleut moussî disk' a 17 cm d' acî.
Li grenåde esteut sovint saetcheye avou l' buze do Panzerfaust pa dzo l' axhele, li saetcheu d' coûtchî. I gn aveut sovint, sicrît e grandès rodjès letes, sol dizeur del buze, viè l' dibout en erî, les mots «Achtung! Feuerstrahl!» (Asteme! Feu d' rokete!), çoula po-z advierti les sôdårds k' å moumint d' evoyî l' grenåde, on feu d' fuzêye vént å cou del buze, po zels prinde asteme di s' nén broûler. Après aveur saetchî l' tchedje, li lanceu (li buze) esteut tapêye djus, ça fwait k' il a stî l' prumire åre anti-tank a taper après uzaedje.
Il a stî prodût dins sacwantès modêyes a fwait ki l' tecnolodjeye s' a-st amidré. E totå i gn a yeu des miyons k' ont stî prodûts eyet dnés åzès sôdårds eyet les mimbes des Volkssturm viè l' fén del guere. Å moumint del batreye di Berlin, les disfindeus ont rçuvou des toneas rimplis d' Panzerfaust.
Ene ôte åre anti-tank des almands, co pus eficace, mins prodûte a bén moens d' unités, c' esteut li Panzerschreck, k' esteut come on bazouca (dj' ô bén, ene buze pus lådje, po taper des roketes, et ki s' pout rtcherdjî)
Sôres di Panzerfaust
candjî- Panzerfaust 30
Li modêye oridjinnåle, prodûte a pårti d' awousse 1943. Li "30" fwait referince al poirtêye di 30 metes. Li buze aveut on diyamete di 4,4cm, avou 95g di poure a canon po lancî l' grenåde di 2,9kg (avou 800g d' esplôzif) a 30m/s. L' åre pezéve å complet 5,1kg eyet poleut moussî dins 200mm di blindaedje. I gn a yeu eto on ptit modele (Panzerfaust 30Klein) ki peséve 3,2kg å totå et ki moussive dins 140mm di blindaedje.
- Panzerfaust 60
Li modêye li pus cmone, prodûte a pårti d' awousse 1944. Li poirtêye esteut pus grande, di 60 metes, a 45m/s (ça fwait k' i faleut ene segonde et dmeye po-z ariver al såme). Po-z aler pus roed, li diyamete del buze a stî ralårdjî disk' a 5cm, avou 134g di poure a canon pol lançaedje. L' åre aveut eto on meyeu sistinme di lugnaedje eyet d' clitchete, et pezer tot complet 6,1kg.
- Panzerfaust 100
Li dierinne modêye a-z esse prodûte e grandès cwantités, a pårti d' nôvimbe 1944. Li poirtêye esteut d' 100 metes, li grenåde estant evoyeye a 60m/s pa 190g di poure, dins ene buze di 6cm di diyamete. Li lugnete aveut des måkes po des distances di 30, 60, 80 eyet 150 metes, fwaites avou del pinteure ki gloumeye dins l' nute. L' åre pezéve 6.8kg.
- Panzerfaust 150
Cisse modêye, prodûte a pårti d' måss 1945, a stî spårdowe a foirt pô d' unités, viè l' fén del guere. C' esteut on modele assez diferin, avou l' minme cwantité d' poure a canon dins l' buze ki l' PzF 100, mins avou on sistinme di propulsion a deus ostaedjes d' esprindaedje ki permeteut d' evoyî l' grenåde (avou ene cogne rifwaite) a 85m/s a 150 metes long, eyet moussî dins des blindaedjes pus spès. Li lanceu esteut fwait po-z esse eployî po lancer dijh grenådes. L' åre pezéve 7kg avou tot.
- Panzerfautst 250
Li dierin modele, avou ene poirtêye di 250 metes, diveut cmincî a-z esse prodût e moes d' setimbe 1945, mins li guere a fini dvant.
Difoûtrinne hårdêye
candjî- Die Panzerfäuste der Wehrmacht, waibe en almand so les Panzerfaust eployîs pa l' årmêye almande, avou sacwantès fotos.