Oyon an/on

L' oyon AN/ON, c' est on foninme co assez corant e walon, mins nén mostré dins les motîs.

I s' adjixh do prononçaedje «on» (/ɔ̃/) del naziåle «an» (/ã/).

Sipårdaedje

Li prononçaedje «on» si rescontere e deus plaeces:

• dins ene sitindêye a môde di ptite banane al limotche nonnrece et coûtchantrece del principåté d' Lidje, ki cmince å Levant do Roman Payis (Oû-l'-Grond ^{aschoûtez lu}), adon tot passant so l' arondixhmint di Hu, la k' il a stî ritnou come mwaisse intrêye po des viyaedjes come Tîhondje u Wonze.
• dins l' Levant del Province do Hinnot.

Dins les belès-letes e walon

Sacwants scrijheus do Payis d' Tchålerwè (riprins dins des tchansons di Bob Dechamps) fwaiynut rimer paregzimpe «efant» (èfont) avou «bon».

Dins les vî scrijhaedjes e walon do Payis d' Lidje, minmes rimaedjes, ki mostrèt ki li scrijheu vneut do payis d' Hu.

Insi, dins l' Paskeye sol sidje et l' dissidjmint d' Wîne (1683), on a mo des scrijhas et pår des rimaedjes avou l' prononçaedje «on» (come li rmarcåve «Otomon» / «Otomans»).

L’ prumî d’ sèptimbe on fit ’ne sôrtèye ;

on lès broûla di leûs gal’rèyes,

avou turtos leûs gabiyons.

Adon, voci tont d’ Otomons

acori à sècoûrs dès-autes,…

I n’y-aveût nouk di nos sôdârds

qui n’ voléve ine pèce di leû tchâr,

dinont dès côps al pus galont

po fé spiter lès pèces â lon.

Dismètont, nos crèvins dè rîre

dè vèyî fûr li Grond Vizir

atot li rèsse dès-Otomons,

come li bièrdjî èt sès moutons

qui sont èvironés dès leûps.

Vicansté do prononçaedje

prononçaedje «èfon» (/ɛfɔ̃/) po «efant» pa on djåzeu di Hu

Dins l' payis d' Tchålerwè, il est waitî come do vî cåzaedje. Dabôrd, i n' est nén rprins dins l' coyiné carolo d' asteure, ni dins les scrijhaedjes des oteurs del deujinme mitan do 20inme sieke.

So Lidje, i dmeure vicant dins l' payis d' Hu, mon les djåzeus nés-natifs. Mins come bråmint des oteurs d' avår la eployèt purade li lidjwès standård, on nel ritrove ki rålmint dins les scrîts bokets.

Hårdêye divintrinne

Rifondowes k' on wårdé l' prononçaedje «on»