Notru-Dame des Avéns
Notru-Dame des Avéns est ene fiesse del Aviedje Mareye ki tchait li 8 ou 9 di decimbe, tofer å tin des Avéns, et ki fiestixhe li djoû ki l' mame da Mareye l' a yeu leye e s' vinte.
Cisse fiesse la a cmincî a esse fiesteye å 8inme sieke pås Greks, el 9 di decimbe, so l' modeye del Notru-Dame do prétins, et esse lomêye "Li Cocevaedje dal Sinte Ane, cwand k' elle a yeu e s' vinte li Foirt Sinte Mame do Bon Diu". Li Notru-Dame do pretins, c' est l' 25 di måss, pår nouv moes divant Noyé. Come po nén dner al Aviedje tolminme li minme oneur k' å Crisse, les Greks n' ont nén fiestî l' Notru-Dame do prétins li 8 di decimbe (nouv moes divant l' 8 do setimbe, li fiesse cwand k' elle åreut skepyî), mins on djoû pus tård, el 9.
Après les croejhådes, a Nåpe en Italeye ey a Liyon on a cmincî a fiestî l' Notru-Dame des Avéns eto, li 8 di decimbe, et l' lomer "Li Cocepcion di Notru-Dame". Mins c' esteut ene fiesse nén pattavå å Coutchant, minme s' elle a prins des raecenes e-n Inglutere et a Båle e Swisse.
Li påpe Peye V, e 1570, a tapé evoye bråmint des fiesses del Aviedje: Notru-Dame del Plovinete, Notru-Dame d' Awousse, etch etch.
Pus tård, e 1854, cwand l' påpe Peye IX a declaré l' idêye do cocevaedje sins tatche del Aviedje, il a rmetou so pîs li fiesse del Notru-Dame des Avéns, la k' tolminme ele n' aveut nén disparexhou, mågré Peye V. Asteure elle a divnou ene grande fiesse.
Notru-Dame des Avéns est paralele a Notru-Dame do pretins. Li prumire tchait e cwareme avår li dimegne Lætare, et c' est ces deus djoûs la do cwareme k' on eploye li coleur roze. Li deujhinme tchait ez Avéns avår li dimegne Gaudete, et c' est co ces deus djoûs la des Avéns k' on eploye li roze.