Mutuwele
E l' Beldjike, ene mutuwele, c' est ene soce ki dpind sovint di l' institucion d' santé nåcionåle. C' est çk' on lome ene caisse d' aidance sociåle, minme k' i gn a ene pårteye di covraedje privé.
Soces
candjîEl Bedjike, les mutuweles sont cåzumint des soces nén ecwårlantes ki rotnut sorlon l' sistinme publik-privé. Veyanmint k' les mutuweles n' sont nén des soces d' Estat, mins k' ele boutnut sorlon les decidaedjes di l' INAMI. Totfeye, el CAAMI, leye, c' est cint å cint publik. Po les cis k' overnut ås tchimins d' fier, il ont ene mutuwele rén k' po zels.[1]
Il egzistêye, po les mutuweles ki rotnut avou l' sistinme publik-privé, cénk sôres. Ci-ci sont lomêyes « unions ». Tchaeke union a si prôpe cintinne.
| Limero | Union |
|---|---|
| 100 | Union des Mutuwalités Crustinnes |
| 200 | Union des Mutuwalités Neutes |
| 300 | Solidaris |
| 400 | Union des Mutuwalités Liberåles |
| 500 | Union des Mutuwalités Indepindantes |
Covraedjes
candjîCovraedje obligatwere
candjîLi covraedje obligatwere, c' est l' pårteye del mutuwele k' est raloyeye a l' INAMI. L' adierça, c' est d' racwiter les médiaedjes sanitaires. Djans, les vizites å medcén, u co mwints medicenes acatés a l' apoticårreye.[2]
Dins li covraedje obligatwere, on-z ertrouve ossu les disfrêtiaedjes cåzés påzès incapåcités d' ovrer.[2]
Advintaedjes coplemintaires
candjîLes advintaedjes coplemintaires, c' est l' pårteye del mutuwele ki n' est nén raloyeye a l' INAMI. C' est sovint des racwitaedjes po des médiaedjes sanitaires ki n' sont nén ricnoxhous pa l' Estat. Çou k' on lome les advintaedjes coplemintaires ont tolminme divnou obligatwere, e 2012.
Mins nerén, s' i on n' endè vout nén, on pout todi s' fé mimbe al CAAMI, sins prinde les acés (advintaedjes coplemintaires) d' ene ôte mutuwele. Ene ôte divudindje, c' est di s' fé mimbe dins ene mutuwele k' atåvlêye des acés, mins sins les payî. Asteme k' après vint-cwate moes, on pout må d' esse disfacé des acés. Po lzès rawè, si e cas, i fåt fé on stadje d' èn an, minme e candjant d' mutuwele.
Disfrêtiaedje
candjîCwand ene sakî tchait malade, a èn accidint d' ovraedje ubén va awè èn efant, les mutuweles doevnut payî des disfrêtiaedjes. Les liårds k' ont les mutuweles vegnnut d' l' INAMI. Aprume, ça passe åzès unions padvant daler directumint ås mutuweles.
Po pleur aveur do disfrêtiaedje, i fåt shuve ene procedeure :
- rintrer on ene acertineure medicåle avou diyagnostik ;
- rimpli ene fouye di racseignmint ;
- ratinde ki l' eployeu, ubén si e cas li pwintaedje, evoye al mutuwele on floû electronike.