Må d' warot
Li må d' warot, c' est ene maladeye des tchvås, ki vént d' l' efouwaedje del boûsse ridrece metowe dizo l' pea do warot.
Cåzes
candjîÇa pout esse biesmint mecanike, på cafroyaedje di pîces do haernixhmint. Oudonbén on coixhaedje do warot tot passant dins èn ouxh trop bas.
Mins gn a eto des cas la k' c' est des bactereyes, inte di zeles Brucella abortus, li microbe do fordjetaedje minêyrece ås vatches. Adon, li maladeye pôreut esse riwaiteye come ene zonôze.
Senes
candjîÇa cmince pa èn efouwaedje do warot : li plaece est tchôde, et fwait må cwand on l' tchaspougne.
Li matire ki s' fôrmêye dins l' boûsse ridrece va cweri ene voye po moussî foû, et fé ene fisture. Did la li no e-n inglès del maladeye : warot al fisture (fistulous withers). Ele si va vudî purade d' on seu costé
Pus tård, li må pout wangnî tos les texhous metous padzo : stitchon schinrece des cronzoxhs, tinroxh dizeutrin, di l' oxh del sipale, tindon dzeutrin do hatrea.
-
Antomeye do warot, mostrant l' boûsse aiwrece (e rodje), la ki l' må atake
-
Fisture si vudant a droete
-
prumî ploncaedje dins l' fisture
-
grawtoe dins l' fisture (a pô près 8 cm fonde)
Kidujhaedje di l' årtisse avou li tchvå malåde
candjîCome di djusse, i dpind del cåze. S' elle est mecanike, des dzefouwants et des compresses froedes polèt fé l' afwaire, dismetant k' on årè rsaetchî li pårteye do haernixhmint ki frotéve sol warot.
Si on dene des antibiyotikes, i fåreut po bén fé sawè li sôre di bactereye k' i gn a dins l' må. Li penicilene, metans, ni va nén adji disconte les brucelles.
Les årtisses especialisses des tchvås polèt eto operer, si li tchvå a ene grande valeur, kécfeye djusse sintimintrece.
Sorlon les lwès do payis, on dvrè motoit, si c' est Brucella abortus l' ecåze, evoyî li tchvå a l' abatwer ou l' fé peri medicålmint.