Li copixhe et l' cok d' awousse (fåve)
Li copixhe et l' cok d' awousse[1] (eto: li siyete et l' frumijhe, li crikion et l' frumijhe, li potcha et l' copixhe), c' est ene rilomêye fåve riscrîte e francès pa Jean de La Fontaine.
Tinme candjî
C' est l' opôzucion del copixhe ki passe tot l' esté a ramexhner des porvuzions po l' ivier, et l' cok d' awousse (udon l' crikion) ki, lu, tchante tote el campagne.
Vént l' ivier. Li tchanteu va dmander a magnî al ramexhneuse. Mins leye, pice-crosse ni lyi dene rén, tot lyi djhant: «Vos tchantîz di l' esté ? Ebén valsez, asteure !»
Redjårbaedjes e walon candjî
Onk des prumîs redjårbaedjes e walon fourit dandjreus da Charles Wérotte (1844).
On nd a onk, nén eplaidî, da Tchåle Dovevî (diviè 1855). C' est lu ki shonne awè trové l' addjectif «dihessî» pa ratourner «dépourvu» del mwaisse modêye, mot ki fourit reployî pa des ôts translateus.
Leyon Bernus aveut scrît èn arindjmint lomé «El crikion et l' noere biesse» (L'Créquion eiét l'Biesse Noère) eplaidî pol prumî côp e 1873.
Li modêye Antoine Kirsch, ki l' tite, c' est «li siyete et l' frumijhe» date des anêyes 1890.
René Dehez el lome «li crikion et l' pixholete» (lu critchon èt l' piholète) (1985).
A rilever eto on ctoirdou redjårbaedje da Joseph Bily, eplaidî dins l' antolodjeye Sicrijheus d' Årdene (2002), la ki l' feye del copixhe si fwait spotchî pa on fougnant et vôreut bén ôre li cok d' awousse lyi tchanter ene pitite tchanson po solåcyî si angoneye. Li frumijhe s' ehastêye d' aler viè l' adjoca di l' årtisse, mins l' ritrove moirt di froed.
E 2020, Lucyin Mahin atåvla on redjårbaedje atuzlé e rfondou walon so Wikisourd.
