Forboutaedje del velire ås vatches

Li forboutaedje del velire ås vatches u ritoûnmint d' matrice, c' est l' rexhowe del velire foû del nateure, tot s' ritournant come on want.

Forboutaedje complet del coine poirtante; l' ôte coine n' est nén rtournêye (buzete divins)

C' est ene des mwaissès strapances po l' årtisse des bovrins.

Cåzes

L' accidint arive tot d’ shûte après l' velaedje ou dins les kékès eures après, cwand les vatches pressèt dtrop po ene metowe råjhon. Ça pout esse on målåjhey velaedje, on nén-netiaedje, avou l' pureure u dmeure agritchtêye ås fleurs del velire dipus k' a s' toû. On a eto djåzé d' on bas livea d' calciom.

Sene del maladeye

Li velire pout djusse esse ritournêye a mitan, u tot etirmint.

L' erî-fa pout co esse ataetchî ås fleurs u nén.

Li ptite coine (li coine nén poirtante) ni s' ritoûne djamåy, mins ele pout co contni del peure.

• 
  Cas k' a trinné avou des moudris texhous
• 
  boutaedje-foû nén complet: gn a co del peure dins l' pitite coine (bouyete a hintche)

Si on a tårdjî — metans si l' vatche s' a forbouté å cmince del nuteye — i gnè pout awè toplin des plaece la ki l' frexhe pea est tote moudreye. Pus griyeuzmint, li vatche (ou l' vea) pout awè pestelé l' matrice et l' coschirer. Des sfwaits cxhiyaedjes polèt eto aveur stî cåzés pa ene saye di rplaçaedje pa ene djin nén d' mestî.

Médiaedje

Li vatchî, docô k' i voet ene forboutêye velire, el doet rascovri d' on lénçoû. Eyet, si possibe, pinde li refaxhî organe après les clons avou des coides. Si l' vatche est coûtcheye, i fåreut dmorer dlé leye peu k' ele si rlevaxhe et trinner l' organe dirî leye dins les flates u les broûs. Ou si rcoûtchî dsu.

L' årtisse sayrè d' bouter so ene biesse astampêye. Si ele ni s' vout nén rlever, i fåt d' tote foice k' ele soeye coûtcheye sol gåtche costé, po ki l' pwès del panse ni vegne nén mete des rujhe å rfolaedje del matrice dins l' vinte.

Li veterinaire va sovint fé on flåwe edoirmaedje dins l' tchenå cronzoxhrece (pikeure epiduråle) divant di cmincî.

Cwand l' vatche ni s' a nén paré, i fåt displaker les fleurs del netieure, ene a ene.

• 
  so ene vatche ki n' si rleve nén, i s' fårè adjnoler po-z ovrer
• 
  netiaedje des dierinnès fleurs
• 
  aidance do platea

On sistinme D po rastrinde l' aiwlinne del paroeze matriçrece, et del rinde pus ledjire, c' est di csemer do souke vanilé dissu l' frexhe pea après l' aveur netyî comifåt. Pu ratinde cénk munutes, divant di rbouter l' organe, tot l' fijhant rmoussî avou les deus mwins, di tos les costés e minme tins, po nel nén ctoide.

Come di djusse, on cmince a rtchôkî les paroes do ro, pu porshuve pitchote a midjote. Cwand i n' dimeure pus k' li dbout des grande crombeure, on pout mete li pougn po rherer totafwait dins l' vinte.

S' i gn a ene bole del groxheur d' on mlon ki dmane al fén, et ki n' vout nén rmoussî; sondjîz k' c' est metans l' vexheye k' est rployeye divins. Adon, el fårè vudî d' on picaedje d' ene aweye di srinke, ni trop fene ni trop grosse.

Adonpwis, i fåt passer s' tins a disployî tos les pleus k' i pout gn aveur so les deus coines. Po-z esse seur ki l' matrice est bén rmetowe e s' plaece, et po displeuti les dierins rployaedjes, on pout vudî deus troes lites di tiene aiwe avou on touwiea. On n' est nén ddja oblidjî del rissôrti: ele ripasrè bén tote seule cwand l' vatche presrè ene miete, ou cwand ele si coûtchrè.

Pronostik

Si l' velire n' est nén laidmint acsûte, et ki l' riplaeçmint d' a fwait a môde di djin, li vatche si rmete foirt åjheymint, sins ddja d' médiaedje djenerå.

Li minme accidint ni rvént nén ås velaedjes d' après, nén come c' est l' cas pol forboutaedje do ro.