Cawete -reye
Li cawete -reye, c' est ene vicante cawete ki s' agritche après on no u on viebe.
Ele pout aveur diferinnès etimolodjeyes.
Sôres di cawetes -reye Candjî
N a ene sôre di cawete -reye ki moenne a des mots todi veyous do mwais costé.
N a ene ôte sôre, nén veyowe do mwais costé, ki respond a :
- on botike:
- ene oujhene
- on cwårtî d' l' economeye
Fonolodjeye Candjî
Li cawete -reye, cwand ele si vént aclaper a on viebe, si mete pa drî l' bodje A, såf po les viebes del 3inme troke (come netyî) et les viebes ki l' coron do bodje A est ene troke C-L (cossoune+likide: -tr-, -tl-, -sl-, -sr-, -cl-, -cr-,...). Po ces la, c' est l' bodje B k' est eployî.
Egzimpes Candjî
- candôzer => candôzreye
- bricter => brictreye
- platchter => platchtreye
- braire => breyreye
- ecramyî => ecrameyreye
- bansler => banselreye
Esplikeyes Candjî
Li "r" del cawete -reye si pout prononcî come ene likide; adon on pout aveur on coron avou l' troke -V-C-C-L-V-Y; eg: platchtreye (pl-a-tch-t-r-è-ye).
Mins les likides ni polèt esse likides ki pa drî des cossounes k' i gn a (nén pa drî tot l' minme kéne cossoune) et pa dvant ene voyale. Et pårticulirmint, ele ni polèt nén divni likides pa drî on "l" ou on "r" (dins ene shûte -l-l- ou -r-r- les deus sont des cossounes).
Pareymint, on n' pout nén aveur ene likide pa drî ene dimey cossoune ("y" ou "w").
Dj' ô bén, ene likide (L) ni s' pout trover *ki* dins ene troke C-L-V (dismetant k' ene dimey cossoune (Y) si pout trover dins C-Y-V, Y-V, V-Y)
Do côp, dins ces cas la (bodje A finixhant pa -l, -r, -y, ou -w) li "r" del cawete -reye ni pout esse k' ene cossoune. Mins do côp, on-z åreut des trokes -C-Y-C- (ecra-m-y-r-eye), -C-C-C (ban-s-l-r-eye); çou ki n' est nén possibe e walon (rîle des troes cossounes).
Adon, po ces cas la, on rpasse sol bodje B (k' egzistêye djustumint po ça), et ça dvént -C-V-Y-C- (ecra-m-e-y-r-eye), -C-V-C-C (ban-s-e-l-r-eye)
Hårdêye difoûtrinne Candjî
Sacwants sustantifs avou l' cawete -reye (dedja studyîs sol Wiccionaire)