Accidint d' ecdût do cervea
Èn accidint d’ ecdût do cervea (èn AEC, e francès AVC, e-n inglès stroke, dins l' lingaedje corant ene atinte), c' est ene maladeye k' avént tot d' on côp a èn ecdût do sonk divins l' cervea.
Sôres d' AEC
candjîEnd a d' deus sôres :
- les trawaedjes di voenne (voenne vraiye ou artere), avou sonnmint divintrin ki dene ene potche di sonk ki tchôke so les aires vijhenes.
- les stopants alots d' sonk (infractusse), k' espaitchnut les contrêyes do cervea metowe e-n alvalêye di co ovrer.
Senes
candjîLes senes dipindèt foirt del sôre d' accidint (infractusse ou trawaedje) eyet del plaece ki ça s' a fwait.
Des côps, gn a rén d' foirt clair.
Pacô, gn a des rujhes dins les musses (paralizeye) ou dins les sinsåcions, ou bén dins l' cåzaedje; li djin pout divni ene miete foû scwere.
Les sintomes polèt ariver tenoncô, so ene houbonde (sacwants sgondes), mins eto endaler tos seus après (sacwants eures) ou dmorer pus lontins.
Si l' djin rexhe foû do broûlî, ele pout rweri so sacwants samwinnes a dipus d' èn an. Ele pout eto dmoré mezalêye tote si vicåreye.
Dins les Belès Letes e walon
candjîEne tchanson da Jean-Pierre Vervier, «Li ptite voenne», cåze di çoula (divins plake "Cacafougna", djive 12).
Dins s’ live « Wayimaedje », Emile Gilliard discrît èn ome ki dvént vî, et des moumints k’ i pôrént esse raloyîs a des AEC (cwand i s’ sint flåwi, et toumer la e l’ rowe).