Tekchbila (rime-rame di djeu e l' arabe marokin)

Tekchbila u Tekchbila tiyouliyoula, c' est on rime-rame d' efant e l' arabe marokin k' est tchanté so ene air monotone, pa deus efants ki tournèt so zels-minmes, tot si tnant pa les bresses.

Tecse do rime-rame

candjî
تكشبيلة: (tekchbila)
تيوليولا (ti.ouli.oula)
ما قتلوني (ma qetlou-ni)
ما حيّوني (ma Heyyew-ni)
غير لكاس لّي عطوني (rhir l-kas lli 3Teyou-ni)
الحرامي مايموتشي (el-Harami ma-imout-chi)
جاب خبارو في لكوتشي (jab khebarou fi l-koutchi)

Esplikêyes

candjî

Li tecse shonne esse riprodût a môde di rireye d' ene vraiye complinte des Morisses retchessîs d' Sevile. Dandjreus po s' moker d' zels, ki n' estît nén bén rçûs, ca i djåzént purade el vî espagnol.

Les deus prumîs vers ni sont nén comprindåves e l' arabe marokin d' asteure, mins tot l' restant bén.

  • «tekchbila» sereut «تلك إشبيلة» (telk echbîla, cisse Sevile la; «telk» sereut l' arabe marokin po l' arabe classike «تِلْكَ», tilka)
  • «ti.ouli.oula» sereut «لتي نولّيو لها» (lti nwelliou lha, ki nos î rirans, ki nos î alans raler, e l' avni)[1]
  • «ما قتلوني» (ma qetlou-ni), c' est «i n' m' ont nén touwé»; les Morisses n' ont nén stî touwés, poy k' il estént loukîs come des noveas crustins (batijhîs d' foice).
  • ما حيّوني (ma Heyyew-ni) vout dire «i n' m' ont nén fwait rviker». On pout sopoizer k' i vlèt dire ki ls Espagnols ni les ont nén lai fé a leu môde, shuvant co bråmint des uzances muzulmandes.
  • «غير لكاس لّي عطوني» (rhir l-kas lli 3Tew-ni) a come sinifiance: «seulmint l' vere, k' i m' ont dné»; pôreut esse espliké pa ene sôre d' egzamin ki les Espagnols fijhént passer ås Morisses po vey s' i s' avént metou cwite des uzances moslimreces; li vere k' on dit sereut adon on vere di vén, ki les muzulmans ni polnut nén boere.
  • «الحرامي مايموتشي» (el-Harami ma-imout-chi) vout dire: «li toursiveus n' mourt nén». Les Espagnols avént tos les toûs po waitî si les Morisses shuvént co les dujhances eritêyes di l' islam. Metans, les priyî e leu måjhon et lzî ofri del tchå d' pourcea; u vey s' i magnént del djournêye tins do cwareme muzulman.
  • «جاب خبارو في لكوتشي|جاب خبارو في لكوتشي» (jab khebarou fi l-koutchi), c' est «il a apoirté si novele (= cisse novele la) avou l' vweteure (li cariole ås tchvås)». On djåze, pol pus seur, do cmand di retchessaedje ki li rwè a fwait parvini dins les coulots des Morisses (inte 1609 eyet 1614) pa èn oficî vinou e-n ene vweteure ås tchvås.[2]

Sourdants

candjî
  1. Esplikêyes oyowes sol tchinne di radio «Medi 1» li 16 di djulete 2022
  2. Esplikêyes rrtuzêyes pa Uzeu:Lucyin tot rlijhant l' årtike so les Morisses do Wikipedia inglès.