Sinfoneye

Ene sinfoneye, c' e-st on boket d' muzike savante po des instrumints, sovint long assez, avou sacwants mouvmints, et djowé pa on grand orkesse.

Hector Berlioz, on boket del Sinfoneye fantastike (1830).

A pårti des anêyes 1500 et des, on lome "sinfoneyes" des ouves k' ont sacwantès vwès; pus tård, totes les ouves po des instrumints (et nén po dès vwès). C' est å mitan des anêyes 1700 et des ki l' mot prind l' sins k' il a å djoû d' oûy.

Inte 1740 eyet 1800, di pus d' 7000 "sinfoneyes" sont scrîtes. Li janre s' aritchit co do trevén do romantisse, avou metans Ludwig van Beethoven eyet Hector Berlioz.

I gn a sovint cwate mouvmints dins ene sinfoneye, pa côps troes, pus rårmint moens ou d' pus.

L' ouve est djowêye pa èn orkesse sinfonike ou filarmonike (k' a d' pus d' instrumints a vint) k' est moenné, dispoy li cminçmint des anêyes 1800, pa on mwaisse del djowe. Ci-chal waite å batmint et a l' assene des sons. I warantixh eto k' tos les muzucyins (a feyes di pus d' cint) djowexhe dins l' minme esprit et shure li minme idêye del muzike.