Rompeure ås biesses

Les rompeures si veyèt eto sovint dins les aclevåvès biesses.

ås bovrins

rompeure botroûlrece ås veas

Li rompeure botroûlrece si rescontere cobén ås veas. Ele si voet après sacwants djoûs, cwand l' coirdea d' botroûle a souwé.

Les rompeures simpes, k' on n' î pout passer k' on doet, si polèt rfé tote seules, cwand l' vea va cmincî a magnî do fôraedje (2 a 3 moes). Adon, li panse si va diswalper, et vni ristoper l' anea del rompeure.

Cwand on pout passer dipus k' on doet, waire di tchance ki ça si rmete tot seu. I fåt operer divant l' ådje di deus moes ca après, li trô romprece divént trop grand. Adon, cwand l' fi d' rakeudaedje fond, on moes après l' operåcion, li rompeure rivént, co pus grande ki dvant. Paski l' operåcion a-st agrandi l' anea romprece.

Les rompeures ki vont avou ene botroûlite avanceye ni s' voeynut nén todi. Plamour k' on n' pout nén ritchôkî li contnou dins l' vinte, come po ene casseure simpe. Ci n' est k' tot trawant li clå botroûlrece k' on va trover les boyeas et l' toele vintrece ådvins.

On vea pout viker avou ene lådje rompeure disca l' ådje d' abataedje timprou (10 a 12 moes). Mins si l' anea si rclôt, et resserer on boket d' boyea (sitronnêye drompeure), li biesse creve après deus troes djoûs.

ôtes drompeures

Li rompeure sidjrece si rescontere foirt rålmint dins les vatches.

ås bedots

Li rompeure vintrece si voet cobén ås berbis. Ele polnut viker avou cisse rascråwe le, et minme bedler.

Li rompeure sidjrece si voet padecôp après l' bedlaedje, aprume si l' berbis a yeu deus troes agneas e ç' poirtêye la.

• 
  rompeure vintrece
• 
  parey, a ene ôte berbis
• 
  rompeure sidjrece a ene berbis k' a poirté cwate agneas
• 
  li minme biesse
• 
  rompeure ayinrece disvintrêye

ås tchvås

On pout trover des rompeures vintreces ås poûtrins.