Såme (priyire)

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « såme », loukîz cial.

On såme u psåme, c' est ene longue priyire des Djwifs, etur les lives del saedjesse del Bibe. Les psåmes sont tchantés al sinagogue, mins les crustins les ont anodé. Les psåmes sont bråmint dits ås 7 priyires crustenes del djournêye, sortot ås priyires del vesprêye (a vepes), ås matenes et ås lôdes.

Les 150 såmes del Bibe ont stî ramexhnés dins on live k' on lome li såmtî.

On tchante des fås såmes, po rire, ås vepes di Glaireuse.

Mwaissès dnêyes

Li mot vént do grek ψαλμός (psalmos), on vî mot po ene sôre d' air di muzike; i fourit eployî come ratournaedje do mot ebreu mitsmor — tchant rlidjeus avou del muzike —, dins l' modêye e grek (li Septante) del Bibe.

Li pus grand boket do live des såmes, c' est li roy Dåvid ki l' a scrît, cwand il esteut co bierdjî et pus tård ome di guere. I gn a des såmes di dlamintaedje, cwand li scrijheu priyéve li Bon Diu conte les afronteus, des psåmes di louwandje, des såmes istorikes, ki tchantént l' istwere do peupe djwif.

Egzimpe di ratournaedje d' on psåme e walon

Psåme 114-115 [113]

Cwand k’ Israyel rexha foû d' Edjipe, et cwand k' el måjhonêye da Djåcob moussa foû did mon on såvadje peupe,

Li Djudêye s' a fwait on sint payis, eyet l' plaece k' Israyel î a stî dmorer.

Li mer veya cwè, et cora-st evoye; li Djourdin si rsaetcha en erî.

Les tienes potchît come des bedots, et les cresteas come des agneas.

Mer, pocwè coroz evoye ?; Djourdin pocwè vos rsaetchoz vs en erî ?

Et vos, les tienes, potchî come des bedots, et vos, les cresteas, come des agneas ?

Et vos, li daegn, coschoyoz vos, padvant l' Signeur, li Bon Diu da Djåcob,

Lu ki candje li rotche et ndè fé on vevî, eyet l' pire, et ndè fé on sourdant.

C' est nén a nozôtes, Signeur, nén a nozôtes, mins a Vos di vos mostrer djusse.

Vos veyoz voltî est dire todi l' vraiy ; ki les payéns ni dijhnuxhe nén : "wice est i, leu diu ? " !

Nosse Bon Diu e-st å cir et fé tot çk’ i vout.

Tant k’ a zels, leus fås dius sont fwaits d' ôr et d' årdjint, et bastis påzès djins !

Il ont ene boke ey i n' sårént cåzer; des ouys ey i n' sårént vey.

Il ont des schoûtrales ey i n' sårént ôre; on nez ey i n' sårént oder.

Il ont des mwins ey i n' sårént rén apicî; des pîs ey i n' sårént roter; si n' rexhe-t i nou brut foû d' leu buzea !

K' i soeyexhe tofer pareys, les cis ki les ont prusti, et les cis ki lzî fwaiynut fiyate !

Måjhonêye d' Israyel, vozôtes, fijhoz fiyate å Signeur; il est vost aidant ki vos disfind.

Måjhonêye d' Åron, vozôtes, fijhoz fiyate å Signeur; il est vost aidant ki vos disfind.

Vos, les cis ki prindèt asteme a Lu, fijhoz fiyate å Signeur; il est vost aidant ki vos disfind.

Li Signeur si sovént d' nozôtes po nos beni; i benirè l' måjhonêye d' Israyel; i benirè l' måjhonêye d' Åron.

I benirè les cis ki pudnut (prindèt) asteme a lu; les ptits et les grands.

K' el Signeur vos fwaiye crexhe, vozôtes et vos efants !

K' el Signeur vos benixhe, Lu k' a fwait l' cir eyet l' tere !

Li cir, c' est l' cir do Signeur; mins l' tere, i l' a bouté ås fis d' Adan.

Les moirts ni diront nén k' el Signeur est bråve; nerén les cis ki dischindnut ås Zivercôfs.

Nozôtes, les vicants, nos benixhans l' Signeur asteure et todi.