Gurnåde (payis)
Gurnåde, sipotêye « l’ Iye ås spéces », c' est ene pitite iye ki s’ trouve dins l’ Mer des Carayibes
- Peuplåcion : il î vike on cint d’ meye djins.
- Fiesse nåcionåle : li 25 d' octôbe, djoû do disbarcumint amerikin.
Economeye candjî
Produjhaedje si spéces, elle est rlomêye po ses clås d' clawson.
Tourisse : on î va e croejhire po rwaitî l’ payizaedje et profiter do bea tins
Istwere candjî
Discoviete pa les Uropeyins candjî
Cwand les Uropeyins l’ ont discovrou, elle esteut peuplêye d’ Indyins carayibes, ki magnént del tchå uminne.
Les Inglès et les Francès s' ont khagnté lontins po-z awè l' mwaistrijhe di Gurnåde. Ele si dislaxha li 7 di fevrî 1974, mins dmorer dins l' Comenwel. Mins l' prumî govienmint divna raddimint spotchant po les djins. Did la, li côp d' estat da Morice Bishop, on moenneu enondiveus, ki va ahiver on govienmint comunisse, et rcweri l'aidance di Fidel Castro. Ci-ci lzî bastixha èn areyodrome,
Mins tot ç’ traeyin la, ça n’ plaijheut nén ås estats vijhéns (Barbåde, Sint-Dominke, Trinité-et-Tobago, et foiravant ås Estats Unis (moenné pa Donald Reagan). Il avént ene hisse di tot çou k’ esteut comunisse, et croere ki les Carayibes alént divni on soûmint po les comunisses moussî dins leu payis.
Abrocaedje amerikin candjî
Loukîz a : Abrocaedje so l' iye di Gurnåde (1983)
Gn ava des kihagntaedjes ådvins do govienmint comunisse, inte pro-sovietikes et pro-cubins. L' årmêye, prosovietike, disdjoca (et assaziner) li prezidint Bishop li 19 d' octôbe 1983.
Li 25 d' octôbe, les sôdårs amerikins, avou des cis di kékes pitits payis do cotoû (Barbåde, Djamayike) ont-st abroké so l’ iye. Il avént yeu l' acoird, siné a Wachintone, des ptits payis vijhéns, mins nén l’ assintimint d’ l’ ONU.
Gn a waire yeu d’ batreye, ca l’ armêye did la n’ esteut nén ekipêye. Tant k' ås Estats Unis, c' esteut li pus grand rashonnaedje di tropes dispu l' guere do Viet-Nam.
Les Amerikins ont stî codånés pa l’ ONU, et eternåcionålmint.[1]
Sourdants candjî
- ↑ Mady Dorchimont, Li Rantoele 78, esté 2016