Damjheles et monsieus (insekes)
Odonata
Les damjheles et les monsieus[1], c' est èn ôre d' insekes avou cwate grandès aiyes ås fenès dintleures ki volèt come des areyoplanes, todi bén droet, et sins monter ni dischinde, åd dilong des aiwes, et magnî les moxhes.
Rindjmint : ôre des odonates (Odonata)
-
Anax imperator.
-
Gomphus vulgatissimus.
-
Libellula forensis.
-
Sympetrum sanguineum.
Sôres
candjîOn fwait l' diferince inte les ptitès damjheles (on dit ossu: «madame-a-l'-aiwe», dizo-ôre des zigopteres), k' on voet voltî, et les gros monsieus (dizo-ôre des anizopteres), k' on creyeut, dinltins el Walonreye, k' il estént foirt dandjreus, et vos plént tchôkî, coixhî u maker. Did la leu no d' mårtea d' diåle, et co ds ôtes.
Vicaedje
candjîEle ont ene tiesse come ene makete, et des gros ronds ouys.
Leu halene vike dins la' aiwe, et scrote ene cåkêye di biesses, come les maclotes.
Doûcès creyances
candjîOn creyeut k' les monsieus ataként les djins, et les côper (did la leu nos d' «cizete», «côpant»), lezî potchî dins les ouys, les maker («doga», «doguet», «mårtea»).[2]
Sourdant
candjî- ↑ Po tos les nos e walon, et leus accints, loukîz l' ALW al notule 8 154.
- ↑ ALW 8, come cial ådzeu.