Coccidiôze
(Redjiblé di Coccideye)
Les Coccidiôzes, c' est des maladeyes cåzêyes pa des protozowaires k' on lome coccideyes.
Elle acsujhèt les poyes, mins eto des ôtès biesses come les tchéns, les agneas, les robetes.
Tournante di mopliyaedje
candjîLes coccideyes ont ene tournante di veye e troes termenes :
- li skizogoneye : les celules si mopliynut come des bactereyes. C' est a ç' moumint la k' elle evayixhnut les celules di l' edjîstrante biesse.
- li gametogoneye : sacwantès celules divnèt des djermons måyes, et des ôtes des ptits oûs. Les deus s' resconternut, et c' est come èn adjermelaedje.
- li sporogoneye : c' est l' diswalpaedje di esmincî oû, k' on lome oûkisse. L' oûkisse cwite li coir di l' edjîstrante biesse, påzès crotes.
Les oûkisses des coccideyes sont foirt edurants et polèt viker lontins ådfoû. I vont djårner dizo troes condicions :
- li tchaleur
- li crouweur
- li boun enairaedje
C' est po ça k' on voerè les coccidiôzes so des biesses ki sont-st aclevés foirt ene dissu l' ôte, so des stiernixheures ki n' rissouwèt nén (abuvroes ki corèt), et cwant i fwait tchôd.
Sacwantès coccideyes
candjî- Eimeria k' acsût les poyes, les robetes, evnd.