Li bôreataedje (on dit eto: margougnaedje des prijhnîs), c' est ene sofrixhance k' on fwait påti a ene sakî k' est prijhnî, po wangnî ene sacwè d' lu (des racsegnes, metans).

bôreataedje d' on prijhnî basse (1981)

Oudonbén come penitince po lyi dner ene luçon.

Li bôreataedje pout esse fizike u morå.

Cotoûs do bôreataedje

candjî
 
al prijhon d' Abourhayib, Irak, 2004

On l' rescontere dins les dictateures, les gueres, et les revintreyes, nén tant dins les prindaedjes d' ostaedjes, pask' i n' divèt nén esse macsådés si on lzî paye leu rançon.

Les siervices sicrets di sacwants payis, — pår des cis ki disfindèt l' margougnaedje di prijhnîs dins leus lwès — pratikèt l' bôreatadje po-z aveur des racsegnes di sacwants prijhnîs. On rapoirt do senat amerikin fwait so les bôreataedjes di 2002 a 2006 (dizo l' prezidint Georges W. Bush), ki des bokets ont stî eplaidîs e 2014 mostere ki les bôreas n' ont nén adiercî leu côp (cåzu nole racsegne impôrtante n' a stî rascodowe).[1]

Sôres di margougnaedjes

candjî

Onk des pus laids margougnaedjes, c' est l' amedaedje.

Gn a eto des margougnaedje secsuwels : foircixhaedje des cmeres pa des omes; akes omosecsuwels ome avou ome ou cmere avou cmere.

Margougnaedjes des prijhnîs rapoirtés dins des lives e walon

candjî
  • pitite fleccion: on fwait mete li prijhnî mitan ployî, avou l' saetch di 20 kilo sol dos. Gn a on sôdård, bayonete å canon, dlé lu, po lyi fé pike-pike si ses djambes ployént trop bas u si ele si rdressént trop foirt. C' esteut on margougnaedje pratiké dins les camp d' prijhnîs almands, al guere di 1914-1918.[2]
  • piçaedje des doets avou ene picete d' electricyin: bôreataedje pratiké dins les tribunås penås almand, tins del guere di 14.[3]

Sourdants & pî-notes

candjî
  1. e-n inglès cial
  2. Edmond Wartique ey Edouard Thirionet, Les croes dins les brouwires, 1932.
  3. J. Minet, Rimimbrances d' on franc tigneus, 1962, p. 10.
 
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou l' bôreataedje .