Boureataedje
Li bôreataedje (on dit eto: margougnaedje des prijhnîs), c' est ene sofrixhance k' on fwait påti a ene sakî k' est prijhnî, po wangnî ene sacwè d' lu (des racsegnes, metans).
Oudonbén come penitince po lyi dner ene luçon.
Li bôreataedje pout esse fizike u morå.
Cotoûs do bôreataedje candjî
On l' rescontere dins les dictateures, les gueres, et les revintreyes, nén tant dins les prindaedjes d' ostaedjes, pask' i n' divèt nén esse macsådés si on lzî paye leu rançon.
Les siervices sicrets di sacwants payis, — pår des cis ki disfindèt l' margougnaedje di prijhnîs dins leus lwès — pratikèt l' bôreatadje po-z aveur des racsegnes di sacwants prijhnîs. On rapoirt do senat amerikin fwait so les bôreataedjes di 2002 a 2006 (dizo l' prezidint Georges W. Bush), ki des bokets ont stî eplaidîs e 2014 mostere ki les bôreas n' ont nén adiercî leu côp (cåzu nole racsegne impôrtante n' a stî rascodowe).[1]
Sôres di margougnaedjes candjî
Onk des pus laids margougnaedjes, c' est l' amedaedje.
Gn a eto des margougnaedje secsuwels : foircixhaedje des cmeres pa des omes; akes omosecsuwels ome avou ome ou cmere avou cmere.
Margougnaedjes des prijhnîs rapoirtés dins des lives e walon candjî
- pitite fleccion: on fwait mete li prijhnî mitan ployî, avou l' saetch di 20 kilo sol dos. Gn a on sôdård, bayonete å canon, dlé lu, po lyi fé pike-pike si ses djambes ployént trop bas u si ele si rdressént trop foirt. C' esteut on margougnaedje pratiké dins les camp d' prijhnîs almands, al guere di 1914-1918.[2]
- piçaedje des doets avou ene picete d' electricyin: bôreataedje pratiké dins les tribunås penås almand, tins del guere di 14.[3]
Sourdants & pî-notes candjî
- ↑ e-n inglès cial
- ↑ Edmond Wartique ey Edouard Thirionet, Les croes dins les brouwires, 1932.
- ↑ J. Minet, Rimimbrances d' on franc tigneus, 1962, p. 10.
