On cwåré madjike, c' est des letes sicrîtes e cwåré.

cwåré madjike so ene pire a Nayômé

Li pus cnoxhou, c' est l' cwåré madjike SATOR.

Cwåré madjike SATOR candjî

Li cwåré madjike SATOR est fwait di 5 mots di 5 letes, metowes e cwåré, et ki s' plèt lére dins tos les sinses. Ele sont rprezintêyes dins ç' tåvlea ci et fôrmèt les mots shuvants : SATOR - AREPO – TENET – OPERA – ROTAS (li semeu Arepo tént l’ cawe di l’ eraire):

S A T O R
A R E P O
T E N E T
O P E R A
R O T A S

On rlevrè :

  • Ki ça s' pout lére di hintche a droete, e cminçant pa dzeu a hintche
  • Ki ça s' pout lére di droete a hintche e cminçant pa dzo a droete.
  • Ki ça s' pout lére e dschindant e cminçant a hintche.
  • Ki ça s' pout lére e rmontant e cminçant a droete.
  • K' i n a todi ene cossoune après ene voyale, pu l' contråve.

Ôte cwåré madjike candjî

 
Rarandjaedje des letes do cwåré madjike SATOR

Avou les 25 letes, on pout scrire 2 côps PATER NOSTER et i dmeure co A et O (par α et ω), ki rprezintèt l' Crisse dins l' Apocalipe.

Li pus vî cwåré madjike SATOR a stî discovrou e l' Abissineye. On dit ki c' ere on sene di rconoxhance des prumîs Crustins.

Li cwåré madjike di Nayômé provént d' ene foirt viye tchapele do viyaedje, k' a stî dbrôlêye. Les djins do viyaedje ont stî ramasser les viyès pires del tchapele, sovint gravêyes, et s' è siervi po fé leus måjhons. On-z è voet co kékenes å mitan des meurs.