Problinme : Diferince etur modêyes

Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications
Pablo (copiner | contribouwaedjes)
m epådjnaedje
Roye 1:
onOn '''problinme''', c'  est ene kesse di [[matematematike]], d'  [[aldjibealdjebe]], k'  on dene e scole.
==Eployaedjes do mot "problinme" et ehåyaedje do walon==
Li mot "problinme" a eto calké do francès po tote ene riguilete d' uzaedjes la kel walon a des ôtès tourneures pus tipikes.
Vocial des fråzes avou l' mot "problinme" provnant d' on calcaedje di l' uzaedje francès, et des manire del dire pus walones:
 
Il a yeu des tas d' problinmes =>I n' a yeu k' des mizeres, des måleurs, des [[rascråwe]]s, il a veyou les set croes, il a yeu bråmint do må.
 
Gn a co des problinmes a rezoude => Gn a co des arokes sol voye, des xhames el voye.
 
Ça pôze todi problinme => Ça agritche todi; gn a co todi des eguegnes, des arokes, des xhames el voye, des pires el roye.
 
C' est vraiymint on problinme ! => C' est pår li hik, l' ahike.
 
Il a reyussi sans problèmes. => Il a adiercî s' côp sins rujhe; u: sins må sins rujhe; u il a reyussi hôlamin (u: ''haut la main'', come ratourneure riprinjhe téle kéne d' èn ôte lingaedje).
Ça a stî sins problinme (ça a bén stî). => Ça a stî å pere des pôces. Ça a stî come so do papî d' muzike.
Tot l' monde a des problinmes po reyussi. => Les djins rindèt tertos do må po-z ariver.
 
Mi ossu, dj' a mes problinmes. => Mi eto, dj' a des rujhes po viker; dj' a bén do må d' endè rexhe.
 
Gn a pont d' problinme (mostrant k' on est d' acoird). => I va ! K' i våye. Dj' inme ostant. Gn a rén avou ça.
 
==Eployaedjes do mot "problinme" et ehåyaedje do walon==
I n' a jamwais d' problinmes. => I n' est måy amayî; il a todi ene pîce po mete å trô; i n' est jamwais a stok.
 
Li mot "problinme" a etostî calké do francès po tote ene riguilete d'  uzaedjes la kel walon a des ôtès tourneures pus tipikes.
Si t' as on problinme, va vey on médcén. S' i gn a åk (ene sacwè) ki n' va nén dins t' tiesse, va å docteur. Si t' esst enoké (u: efernoké), va s' ti fé sognî.
Vocial des fråzes avou l'  mot "problinme" provnant d'  on calcaedje di l'  uzaedje francès, et des manire del dire pus walones:
 
* Il a yeu des tas d'  problinmes => ''I n'  a yeu k'  des mizeres, des måleurs, des [[rascråwe]]s, il a veyou les set croes, il a yeu bråmint do må.''
C' est nén t' problinme ! => Ça n' ti rgåre nén (foirt deur); ça n' ti rwaite nén (pus doûs); ça n' vos copete nén (sociålmint comifåt).
* Gn a co des problinmes a rezoude => ''Gn a co des arokes sol voye, des xhames el voye.''
* Ça pôze todi problinme => ''Ça agritche todi; gn a co todi des eguegnes, des arokes, des xhames el voye, des pires el roye.''
* C'  est vraiymint on problinme  ! => ''C'  est pår li hik, l'  ahike.''
* Il a reyussi sanssins problèmesproblinmes. => ''Il a adiercî s'  côp sins rujhe;'' u: ''sins må sins rujhe;'' u ''il a reyussi hôlamin'' (u: ''haut la main'', come ratourneure riprinjhe téle kéne d'  èn ôte lingaedje).
* Ça a stî sins problinme (ça a bén stî). => ''Ça a stî å pere des pôces. Ça a stî come so do papî d'  muzike.''
* Tot l'  monde a des problinmes po reyussi. => ''Les djins rindèt tertos do må po-z ariver.''
* Mi ossu, dj'  a mes problinmes. => ''Mi eto, dj'  a des rujhes po viker; dj'  a bén do må d'  endè rexhe.''
* Gn a pont d' problinme (mostrant k'  on est d'  acoird). => ''I va  ! K'  i våye. Dj'  inme ostant. Gn a rén avou ça.''
* I n'  a jamwais d'  problinmes. => ''I n'  est måy amayî; il a todi ene pîce po mete å trô; i n'  est jamwais a stok.''
* Si t'  as on problinme, va vey on médcénmedcén. => ''S'  i gn a åk (ene sacwè) ki n'  va nén dins t'  tiesse, va å docteur. Si t' est esst enokéenukî (u: efernokéefernukî), va s'  ti fé sognî.''
* C'  est nén t'  problinme  ! => ''Ça n'  ti rgåre nén'' (foirt deur); ''ça n'  ti rwaite nén'' (pus doûs); ''ça n'  vos copete nén'' (sociålmint comifåt).
==Li manaedjmint do ratournaedje do mot francès ''«problème''» dins les diccionaires francès-wallon==
 
Les prumîs grands [[franwal]]s da [[Jean Haust]] (Lidje, 1948) et da [[Joseph Coppens]] (Nivele, 1962) sont foirt tenes pol hagnon «''problème''». I dnèt djusse li mot walon '''problinme''', dizo disfondowe «''problème''». Coppens sicrît eto k' el prononçaedje est avou on court "e", c' est mete les ponts so les I di cåze do minme sicrijha kel francès.
 
Mins co pus tenes, les cis ki vnèt après: li [[Jules Lempereur|Lempereur]] et [[Jacques Morayns|Morayns]] (Lidje, 1977), et li [[Maurice Vray|Vray]] (Serfontinne, 2000), et li [[Simon Stasse|Stasse]] (Lidje, 2004) ni metèt nou hagnon avou l'  mot francès.
 
Portant, li [[Eugène Dethier|Dethier]] (Hesbaye, 1994) aveut ddja sintou l'  agnon: i dene po «''problème''» li ratournaedje di «''avoir des problèmes''»: ''aveur des emielmints'' (dizo disfondowe francijheye ''an.mèrdëmints'').
 
Gn a k'  el '''Diccionaire francès-walon d'  après Nameur et avårla''' da [[Chantal Denis]] ki dene troes uzaedjes diferintsdiferins:
* (''exercice scolaire'') problinme: sawè fé on problinme.
* (''difficulté'') Il ont des rujhes avou leus efants.
* (po mostrer l'  acoird) Gn a pont d'  problinme avou ça = gn a rén avou ça.