Poirtaedje do moes d' avri : Diferince etur modêyes

Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications
mAucun résumé des modifications
Roye 1:
'''Fé poirter l’ moes d’ avri''' (on dit eto : fé fé l' '''sot d' avri''', '''kivoyî''' ene sakî, fé on '''[[pexhon d’ avri]]'''), c’ est dire ene [[minte]] a ene sakî li [[1î d’ avri]]. Aprume po k’ il evåye vey cwè a ene ôte plaece, u l’ raconter a des ôtes djins.
 
Li prumî d' avri est insi lomé '''li «[[djoû k' on cvoye''']]».<ref>[[Mots walons Guy Fontaine]], [[les Mots walons]] l° 1/?106.</ref>
 
== Sôres di kéntesKivoyaedje ==
I s' adjixh d' evoyî ene sakî fé ene comission la k' on va rire di leye.
Dins les viyès kéntes k’ on fjheut l’ prumî d’ avri, on evoyive les efants å botike cweri:
 
Dins les viyès kéntes do tins k' les efants alént ås comissions ezès ptits [[botike]]s di viyaedje, on ls evoyive cweri:
* des [[clå]]s ås deus tiesses.
* on mete, u ene ône di [[petrole]].
* ene soyete ki soye des deus costés...
* A [[Måmdey]], on evoye cweri do «''hau mich blau''»<ref>[[Roland Blaise]] {{PGMam}} 3/2017 p. 22</ref>, çou ki vout dire «make mu bleu» dj' ô bén «make mu tant ki dj' åye des bleus»<ref>[[Manfred Lejoly]], [http://berdelaedje.walon.org/viewtopic.php?t=2155 so Berdelaedje]</ref>
 
Oudonbén, evoyî ene djin amon ene ôte k' on dit k' el houke strapiveuzmint. Adon, el riwaitî pal finiesse k' endè va tricnonote po s' fé dire ki c' est on pexhon.
== Dins les gazetes del Walonreye ==
 
Sacwantès gazetes (metans les cenes do grope «[[Vers l’Avenir (gazetes)|Vers l’Avenir]]») sicrijhèt ene novele k’ a l’ air esbarante, mins nén trop biesse po-z esse creyowe des djins ki n’ si dismefiyèt nén.
Gn aveut pacô del metchansté dins ces corwêyes la, cwand des efants fjhént bodjî des viyès djins k' avént do må a roter.<ref>Temonaedje di Mady Dorchymont did cwand k' elle esteut efant ([[anêyes 1950]]).</ref>
 
== Placaedje di pexhons d' papî ==
A stî on tins, on s' amuzéve a plaker des pexhons d' papî avou on boket d' [[placant papî]] sol dos d' ene djin (efants e scole u e leu måjhon, colegues dins on buro…).
 
== Fåsse novele ==
=== Dins les gazetes del Walonreye ===
Les gazetes (metans [[L' Avni (gazete)|L' Avni]]) polèts crire des fåssès noveles. I fåt k' ça soeye ene miete creyåve.
 
On a ddja dit insi ki l' [[tour di Pize]] aveut tcheu. Ou ki l' Walonreye s' a [[dislaxhî]] del [[Beldjike]].
 
=== Sol Daegntoele ===
Asteure, avou les [[rantoeles di soçnaedje]], les [[couyes-berdouyes éndjolikes]] sont corantes tos les djoûs d' l' anêye. On ndè pout rmete ene paltêye li prumî d' avri.
 
=== Egzimpe di fåsse novele et reyaccions ===
Djô! djô! djô! Li [[SLLW]] vént di ricnoxhe oficirmint li grande valixhance do rfondou walon (messaedje telefonike evoyî a ene vintinne di waloneus li 1î d' avri 2019 a 10 e. 38).<ref>Dispu l' [[papî Ltchanteu]] di 1996, li [[Societé d' langues]] s' a dclåré straegnmint siconte do [[rfondaedje do walon]].</ref>
:10e. 40: (L.H.) - Dijhoz l' a on tchvå d' bwès, i vs pitrè. Pexhon d' avri, dandjreus.
:10e. 40 (J.D.) - Oufti! Medor va esse bén contin.
:10e. 48 (M.T.) Tot doûs, vos alez fé mori B., vilin pexhon des doûcès aiwes.
::(11e.48) (response) C' est l' pus malén k' atrape l' ôte.
:10e. 46 (J.P.P.) Nosse bon vî walon s' recrestêye tot. Proficiate!
:10e.52 (G.M.) Bén binåjhe! Proficiate! Mins dji so-st ewaerêye, ca, so [[Fesbok]], si dji n' mi :roveye nén, B.L., si prezidint, n' est nén vormint do minme avize.
::11e. 40 (response) I n' est pus prezidint. (...) C' est po l' anêye des ptits lingaedjes. Vos l' poloz spåde so Fesbok.
::: 11e. 54 (G.M.) Co ene feye proficiate!
::: 14e. 49 (G.M.) Mins vola k' dj' î tuze. Vos n' m' avoz nén fwait on pexhon?
:10e.53 (P.O.) Albouneure!
:10e.57 (J.D.) Ké bea pexhon!
:11e.28 (P.S.) Mins come c' est on prumî d' avri, c' est surmint ene mwaijhe kénte!
:11e.35 (G.S.) Hahaha! Avoz ene hårdêye di waibe ewou k' on cåze di ça?
::11e.46 (response) Dji so foû Internete pol moumint. C' esteut so Twiter sol fyi di l' anêye daegnrece des ptits lingaedjes. Dedja 25000 [[laycaedje]]s!
:20e.01 (V.D.) Bén binåjhe po tote vo binde. Ça va fé fé grignî des dints do costé des "mandarins".
:20e.23 (D.H.) Veyoz bén k' tot finit pa-z ariver.
 
== Sourdants et pî-notes ==
 
[[Categoreye:Cronolodjeye]]
[[Categoreye:Dujhances sociåles]]
[[Categoreye:Foclore del Walonreye]]
 
== Sourdants ==
 
{{Commons|Category:April Fools' Day|l'&nbsp;poirtaedje do moes d' avri}}