Johannes Gutenberg : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
m Bot: Migrating 3 langlinks, now provided by Wikidata on d:Q8958 |
mAucun résumé des modifications |
||
Roye 1:
[[Imådje:gutenberg.jpg|
'''Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg''' (pus coûtmint '''Johannes Gutenberg''', pacô '''Johann Gutenberg''' (riwalnijhåve ''Djihan Goutimbiè''), pus sovint dit « ''Gutènbèr'' »), c’ esteut èn ome ki skepia e dins ([[anêyes 1390]] - [[3 d' fevrî]] [[1468]]), fourit l' edvinteu di [[imprimaedje]] modiene.
On l’ mete come l’ edvinteu di l’ [[imprimreye]]. Çou k’ i trova, podbon, c’ est ene presse mecanike ki permeteut d’ imprimer bråmint des lives so waire di tins, tot-z åyant on prodût di boune cwålité.
Li pus grande avancêye c' est les caracteres mobiles, la ki disk' adon on imprimive e l' Urope pa plantches etires.▼
== Vicåreye ==
Gutemberg vina-st å monde a [[Mayince]] (Mainz), fi d' on martchand lomé Friele Gensfleisch zu Laden, ki pus tård
I va apontyî si edvincion k' esteut fene presse diviè 1450.
Les Chinwès eyet les Coreyins kinoxhént ddja adon l' imprimaedje pa blocs, et minme les caracteres mobiles, mins on n' sait nén si Gutemberg kinoxheut ces tecnikes la, oudonbén s' i ls a edvinté di s' costé.▼
Li mwaisse ouve da Gutenberg, c’ est l’ [[Bibe]] ki poite si no. Les
Les novelès ey eficientès metôde d' imprimaedje da Gutenberg ont moenné a on grand crexhaedje do produjhaedje di tecses e l' Urope.▼
▲Les ''Bibes di Gutenberg'', e latén, ont stî l' prumî produjhaedje di masse, a pårtî do [[23 d' fevrî]] [[1455]] et fini e [[1456]], sacwantes di zels ont sorviké disk' enute.
Droldimint, li no da Gutenberg n’ aparexhe so nol egzimplaire di s’ bibe.
Mins l’ ome ni sepa nén profiter di si edvincion, come [[traeyincieus]]. I s’ fijha mete å tribunå et tote si imprimreye esta saizeye et vindowe a s’ copleu, on lomé Johann Fust.
Dins l' veye di Mayince on trove ene posteure di Gutenberge, fwaite pa l' årtisse [[Bertel Thorvaldsen]], eyet eto li [[Muzêye Gutenberg]].
== Pondants ==
{{Lka}} [[Imprimreye#Istwere]]
▲Les Chinwès eyet les Coreyins kinoxhént ddja adon l' imprimaedje pa
== Si edvincion ==
Gn a cwate mwaisses ponts dins l’ imprimreye modiene :
* des letes rissaetchåves et on sistinme po les agritchîs stocaesmint so on sopoirt.
* ene presse ki fwait djonde les letes avou l’ sopoirt do scrijhaedje
* ene boune [[intche]]
* on bonmartchî sopoirt do scrijhaedje : li [[papî]] lu-minme (divant c’ esteut do [[påtchmint]])
Gutenberg va amidrer toplin des sacwès dins l’ imprimaedje. I va edvinter :
* on [[melkin d' metå]] (aloyaedje di metå) foirt dujhåve po fé des letes bodjåves.
* des fômes po stitchî les letes et k’ ele ni halcotexhe nén
* ene intche fwaite a l’ ôle, ki n’ si disface nén après.
* ene presse mecanike ki toûne comifåt, inspirêye des cenes eployeyes dins l' fijhaedje do [[vén]].
▲Li pus grande avancêye c' est les caracteres mobiles, la ki disk' adon on
Les amidraedjes da Gutenberg permetît di fé d’ ene impimreye ene vraiye oujhene di fjhaedje di lives.
== Shuvance ==
Divant Gutenberg, l’ uzaedje do papî esteut cnoxhou el Chine dispu l’ an 100, edvinté pa [[Tchay Loun]]. L’ Urope n’ aprinda l’ tecnike k’ e 12inme sieke, on trevén la k’ elle esteut erirêye eneviè l’ Chine. Ele va ratraper si rtådje pitchote a midjote.
▲Les novelès ey
Ci n’ est k’ e 15inme sieke k’ ele va aler pus rade po s’ diswalper. Ci sereut vormint a cåze del presse da Gutenberg. <ref><small>Michael Hart, «[[Djivêye Michael Hart des rlomêyès djins di l' Istwere]]», p. 72-76.</small></ref>
Ôte tchoi : c’ est l’ Bibe da Gutenberg k’ a bråmint fwait pol [[rifondaedje d’ ene langue|rifondaedje]] di l’ [[almand]].
== Sourdants ==
{{Commonscat|Johannes Gutenberg}}
[[Categoreye:Rilomés almands|Gutenberg]]
[[Categoreye:Pår rilomêyès djins|Gutenberg]]
[[Categoreye:Grands edvinteus|Gutenberg]]
| |||