Falacha : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications |
|||
Roye 2:
[[Categoreye:Etiopeye]]
[[Categoreye:Israyel]]
On '''Falacha''', c' est on [[djwif]] d' [[Etiopeye]].
Mins sacwants did zels ont rebagué e-n [[Israyel]].
== Voyaedje des abagants Falachas eviè Israyel ==▼
Ça a-st ataké divins les [[anêyes 1970]]▼
L' ebagaedje va durer cwarante ans å long. ▼
8000 Falachas ont morou d' sicrandixhmint, di fwin et d' soe, å Soudan, ou so les 2000 km di voye. <ref><SMALL>[[G. Sfasie|G. & N. Staelens]], [[Gabriyel eyet Gabriyel (roman)|Gabriyel eyet Gabriyel]].</SMALL></ref> ▼
== Rites ==▼
Les Djwifs d' Etiopeye ont leu prôpe rite. ▼
C' est les seus Djwifs k' ont co des curés (ou purade "ofrixheus"), adon k' tos les ôtes n' ont fok des rabins. Il ont eto des timpes (k' i lomnut «masguide», ki c' est l' minme mot k' moskêye), come li vî timpe di Djeruzalem. Il avént bråmint des abeyes (ouy, end a pus k' ene), ewou k' les moennes tchantént l' ofice sete côp l' djournêye. Ezès pårotches, deus côps seulmint, å matén ey al vesprêye tote basse. ▼
Les curés falachas schoûtnut cofesse et dislaxhî les petchîs, a môde des crustins. Leus ofices raviznut bråmint les cis des crustins etiopyins, mins les vuzes des psåmes et des tchants n' sont nén les minmes. ▼
Il ont bråmint des vî peres del fwè, k' ont scrît des lives di teyolodjeye al dilongue des siekes. I n' ont pont d' Talmude, mins seulmint l' Vî Testamint, mins avou bråmint pus des lives ådvins (Enok, Siracide, III Esdras, IV Esdras, Djubilé, etch.). Leu sint lingaedje, c' est l' guze (ou guhuze), on parint di l' ebreu et d' l' aråbe. Mins tos les djoûs i cåznut l' amharike. Insi, l' amharike est po l' guze çou k' el latén est po l' walon.▼
== Provnance des Falachas ==
Ligne 27 ⟶ 13 :
Li rite des crustins etiopyins fwait bråmint avou l' Vî Testamint. Did la, sacwants did zels ont la leyî l' Crisse et taper l' Noû Testamint å diale, eyet tourner a djwifs. C' est po ça k' les rimes des Falachas raviznut si télmint les cenes des crustins. Aroke: il ont ene fiesse, li Sigd («ascwatixhaedje»), ki c' est fiesse di l' abagaedje, la k' i priyént po sawè rebaguer en Israyel; si gn a rebague, c' est k' on-z a abagué dvant. Avou ça ki : gn a yeu on Djwif d' Etiopeye divant les crustins (Ouve des Apoisses 8:26-40). Response: les djonnes ni savnut nén ç' k' ont fwait leus tayons; et l' Etiopyin k' on djåze di lu dins les Ouves des Apoisse n' esteut nén vormint Djwif, motoit bén.
=== Li teyoreye des crustins etiopyins ===
Cwand l' Timpe di Djeruzalem a stî remolou (e 586 divant l' Crisse), gn a sacwants curés k' ont ebagué foû d' [[Djeruzalem]], et prinde avou zels l' åtche di l' aloyance et bråmint des agayons do timpe. Et lzès muchyî so l' iye Tana Kircoss, e-n Etiopeye. C' est sfwaitmint k' i gn a yeu ene rilidjon israyelite foirt diferinne di çki s' a passé pus tård e l' Palestene. Dayeur, zels-minmes, i s' lomnut Beta Israhel («Måjhon d' Israyel»), måy "Djwifs". "Falachas" nerén. Li pus grande pårteye des Israyelites ont stî moennés evoye e Babilone, et seulmint ene tote pitite pårteye, ki c' est l' peclêye del dischindance di Djuda (les Djwifs), k' ont rebagué a Djeruzalem, foû d' Babilone. Termetant, les curés k' estént muchîs e l' Etiopeye s' ont comaxhî avou les djins did la. Adon, cwand l' Evandjîle a stî pretcheye e-n Etiopeye, ç' a stî åjheymint rçuvou. Mins ene pårtêye did zels n' ont nén vlou. Co ouy, l' åtche di l' aloyance est wårdêye a Acsoum, e l' tchapele di Nosse-Dame-di-Siyon. Et les cayets do Timpe da Salomon sont co e l' [[abeye crustinne di Tana Kircoss]]. <ref><SMALL>[[G. Sfasie]], [[Li Rantoele (gazete)|Li Rantoele]] l° 62, esté 2012.</SMALL></ref>
▲== Rites ==
▲Les Djwifs d' Etiopeye ont leu prôpe rite.
▲C' est les seus Djwifs k' ont co des curés (ou purade "ofrixheus"), adon k' tos les ôtes n' ont fok des rabins. Il ont eto des timpes (k' i lomnut «masguide», ki c' est l' minme mot k' moskêye), come li vî timpe di Djeruzalem. Il avént bråmint des abeyes (ouy, end a pus k' ene), ewou k' les moennes tchantént l' ofice sete côp l' djournêye. Ezès pårotches, deus côps seulmint, å matén ey al vesprêye tote basse.
▲Les curés falachas schoûtnut [[cofesse]] et dislaxhî les
▲Il ont bråmint des vî peres del fwè, k' ont scrît des lives di teyolodjeye al dilongue des siekes. I n' ont pont d' Talmude, mins seulmint l' Vî Testamint, mins avou bråmint pus des lives ådvins (Enok, Siracide, III Esdras, IV Esdras, Djubilé, etch.). Leu sint lingaedje, c' est l' guze (ou guhuze), on parint di l' ebreu et d' l' aråbe. Mins tos les djoûs i cåznut l' amharike. Insi, l' amharike est po l' guze çou k' el latén est po l' walon.
== Les Felachas d' Israyel ==
▲=== Voyaedje des abagants Falachas eviè Israyel ===
E-n Israyel, les Falachas n' ont pont d' droets. I sont rconoxhous come des vraiys Djwifs po ç' k' est d' leu nåcion, mins nén vormint po l' rilidjon. I n' ont nén l' droet d' awè des timpes (masguides), et leus curés n' ont nén l' droet d' maryî, ni d' fé ofrande nerén. Les rabins overnut bråmint po fé des sinagogues di noers, avou des noers rabins, po fé tourner les Falachas a Djwifs rabinisses (do Talmude). ▼
▲Ça a-st ataké divins les [[anêyes 1970]]
▲Gn a yeu ût meye (8000) Falachas k' ont morou
=== Statut e-n Israyel ===
▲E-n Israyel, les Falachas n' ont pont d' droets.
{{==S}}
<references/>
[[en:Beta Israel]]
| |||