Betchfessî oi : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications |
mAucun résumé des modifications |
||
Roye 1:
[[Categoreye:Rifondaedje do walon]]
Li '''betchfessî OI''', c' est on [[betchfessî scrijha]] ki rascove des mots ki s' prononçnut foirt diferinnmint totavå l' Walonreye, mins aprume avou li son "wè" (wɛ) [[Walon do Levant|so Lidje]], avou l' son "wâ" u "wa" après [[Walon do Mitan|Nameur]] ey ene pårteye del [[Basse Årdene]], avou l' son "ô" (oː) so [[Walon do Coûtchant|Tchålerwè]], avou l' son "on" (ɔ̃) après Bietris, et l' son "oû" (ʊ:) après Nivele.
Les mots ki sont scrîts avou "oi" e walon ni sont djamåy les minmes ki les cis ki si scrijhèt avou "oi" e francès. Ces-la
== Rifondaedje avou u sins l' betchfessî oi ==
=== Sacwants mots rfondous avoi oi ==
Bråmint des mots foirt corants :
* al fén do mot : [[Wikt:foirt|foirt]], [[Wikt:foice|foice]], [[Wikt:moirt|moirt]], [[Wikt:moite|moite]], [[Wikt:poite|poite]], [[Wikt:toide|toide]] ([[Wikt:stoide|stoide]]...)
* å mitan do mot : [[Wikt:poirter|poirter]] ([[Wikt:apoirter|apoirter]], [[Wikt:repoirter|repoirter]]...), [[Wikt:toirtchî|toirtchî]].
* å cminçmint do mot : [[Wikt:oizeur|oizeur]] ([[Wikt:oizou|oizou]]), [[Wikt:oizire|oizire]], [[Wikt:oirteye|oirteye]] {{?}}, [[Wikt:oirbire|oirbire]] {{?}}
=== Sacwants mots nén rfondous avou oi ===
C' est tos mots des minmes bodjes etimolodjikes, calkés enawaire do francès, la ki les prononçaedjes /wɛ/ et /wa/ n' egzistèt nén.
* [[Wikt:pôrt|pôrt]], [[Wikt:areyopôrt|areyopôrt]], [[Wikt:espôrt|espôrt]], [[Wikt:fôrt|fôrt]] (militaire).
== Istwere et djustifiaedje di l' atuze ==
Li betchfessî oi n' esteut nén co e-n alaedje å [[raploû d' Mårcinele so li rfondaedje]].
Il a stî atåvlé pa [[Jean-Pierre Hiernaux]], tot voeyant ki ci scrijha la:
* esteut ddja eployî po l' prononçaedje "wè" /wɛ/ a Lidje [[divant Feller]].
* est åjheymint léjhou /wa/ (come si prononçaedje e [[Walon do Mitan]] ey el [[Basse Årdene]]), veyanmint ki c' est eto l' prononçaedje di ci scrijha la e francès.
Minme si l' prononçaedje do [[Coûtchant walon]] est pus målåjhey a rtrover avou les piceures classikes di lijhaedjes des Mins ces-ci (fôrce, fôrt, pôrtér, môrt) sont trop près do scrijhaedje et prononçaedje francès po-z esse acontés.
Li betchfessî OI n' aconte nén li longueur do son /wɛ/ ou /wa/ (''mwârt'', ''mwêrt'' <> ''mwate'', ''mwète''). Mins li stramaedje des disfondowes di "moirt" el Walonreye mostere bén ki, co a 13 plaeces, on-z a eto des prononçaedjes /wa/ et /wè/ (nén long) po "moirt".
== A studyî ==
Mapes [[ALW]] '''1''' boigne (l° 5), moirt (l° 62), moite (l° 63), oizeur (l° 67)
| |||