Jean Haust : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications |
mAucun résumé des modifications |
||
Roye 1:
[[fr:Jean Haust]]
'''Jean Haust''' ([[10 di fevrî]] [[1868]] - [[24 di nôvimbe]] [[1946]]) fourit-st
I skepia a [[Vervî]], la k' i l' a oyou sol rowe, avou les gaméns di si ådje, ca ses parints nel djåzént nén.
▲[[Imådje:haustb.jpg|thumb|Jean Haust]]
Si mwaisse-ouve, ''"le dialecte wallon de Liège"'', a parexhou e troes bokets: ''"Dictionnaire des rimes"'' ([[1927]]); ''"Dictionnaire Liégeois"'' ([[1933]]), eyet li ''"Dictionnaire Français-Liégeois"'' (après s' moirt, e [[1947]]). Mins eto des motîs di sacwants mestîs come ''"La houillerie liégeoise"'' ([[1926]]).
Termetant, il aveut eto enondé deus nouzomes tchantîs:
* li ci do ''"Dictionnaire Général de la Langue Wallonne"'' (avou [[Jules Feller]]), ki n' a måy sitî tot fwait * li ci di ''"[[ALW|l'Atlas Linguistique de Wallonie]]"'', k' ene pitite mitan des dnêyes ont stî eplaideyes so tote li deujhinme mitan do 20inme sieke. Il a splitchî, avou, sacwants ôtes costés do lingaedje walon, inte di zels:
* les nos d' plaece (''Le toponyme ardennais fa, fè, fwè)'', [[1937]].
* ''Enquête dialectale sur la toponymie wallonne'', [[1940]]).
* l' eplaidaedje di vîs tecses e walon do [[17inme sieke|17inme]] et [[18inme sieke]] :
** ''"Quatre dialogues de paysans"'', di [[1631]]
** ''"Dix pièces de vers sur les femmes et le mariage"'' do 17inme sieke,
** ''"Simon li Scrinî"'', pîce di [[1760]]).
* l' eplaidaedje di scrijheus di s' tins, come :
** [[Edouard Remouchamps]] (''Tåtî l' Perikî''),
** [[Joseph Calozet]] (4 romans).
Tot rcwerant après les mots walons, les cis des scrijhaedjes et les cis des cåzeus, il asprouve, a tot côp bon, di trover leu-z etimolodjeye, on mestî k' el va fé préjhî long et lådje come on fén cnoxheu del diyalectolodjeye del Bijhe do dominne [[galo-roman]].
Tantea k' on lyi ofrixh li tcheyire di
Deus grandès cwålités uminnes da Djan Haust: èn nén todi dire åmen ås cis k' ont scrît ene sacwè divant lu, et tni do cas des cåzeu(se)s ki lyi evoyént des racsegnes so l' walon d' ene sadju -- ses ''temons'' --, et todi citer leu no. Sins rovyî l' leyî padrî lu ene peclêye di shuveus(es) k' alént continouwer s' bouye.
Li flåwisté di l' ouve da Haust, k' aléve esse li cene di tos les waloneus å [[20inme sieke]], c' est di n' nén s' ocuper do tot do fé rcåzer et raprinde li walon, et di nel nén rwaitî come on lingaedje (i n' eploye dins ses scrîts fok les mots ''patois'' et ''dialecte'').
Luminme nel djåzéve nén, ni avou ses aidants, ni avou les ptitès djins k' il aléve rescontrer a håre et hote.
Ligne 35 ⟶ 49 :
* [http://www.wallonie-en-ligne.net/Encyclopedie/Biographies/Notices/Haust-J.htm Biyografeye sol waibe di l' Institut Destrée (e francès)]
-->
[[Categoreye:ricwereu sol walon]]
| |||