|
==Les sinses do mot e walon==
1.# muzulman del Moyinådje, ki s' batént avou les crustins e l' Espagne.
2.# ancyin Bedje (peupe ki dmorént el Gåle divant les Romins). C' est l' sinse k' est l' pus eployî e walon, did la les did la les lomaedjes "crahea d' Sarazin", et les nos d' plaeces avou Sarazin, po des eplaeçmints k' on pinse ki c' est les Ancyin Bedjes k' î dmorént. A [[Serfontinne]], i dmorént dins Trô Duzincri, i travayént l' fier, et rfé les cayets d' fier k' on lzî aléve poirter dilé leu dmorance, et payî ene pitite sacwè a magnî. C' est l' minme ovraedje ki les [[nûton|nûtons]]s fjhént a des ôtès plaeces.
3.# a) ancyin Bedje (eriré); b) vî sarazin: viye haeyåve feme.
4.# onk ki dmeure dins l' coulot "Sarasse" a Nameur; onk ki dmeure a Hegne (hamtea d' Djumet), a Viveye.
==Les craheas d' Sarazins==
1.# crahea k' on rtrove dins les bwès e sårtant, la k' gn a aveut des [[bas-forneasfornea]]s. Å moumint k' les [[Impire Romin|Romins]] ont vnou, gn aveut bråmint des bas-forneas, po fé fonde li fier; c' est ene tecnike k' aveut stî enondêye pa les Celes.
2.# (pa stindaedje) restant des hôts-forneas.
Egzimpe d' uzaedje: ''C' est ene bene di craheas d' Sarazins ki s' aveut rtourné so èn ovrî'' (L. Somme, dins: Tereze).
==Pire di Sarazin==
C' est ene foirt deure pire taeyeye pås Ancyins Bedjes (des trevéns [[neyolitike|neyolitikes]]). ▼
▲C' est ene foirt deure pire taeyeye pås Ancyins Bedjes (des trevéns [[neyolitike |neyolitikes]] s).
==Li mot "Sarazin" dins l' no di des plaeces del Walonreye== ▼
▲==Li mot "Sarazin" dins l' no di des plaeces del Walonreye==
Tchimin des Sarazins: no d' ene plaece d' Åbe (so ene voye rominne lérece). ▼
Rowe des Sarazins: ancyin no d' rowe di Dårmé (asteure rowe di Mon); di Nameur (asteure rowe Notru-Dame). Kinoxhoz l' rowe des Sarazins ? C' est la k' dj' a vnou å monde. Adon, c' esteut des bråvès djins. On n' pinséve nén a s' tonde (C. Wérotte). ▼▲Tchimin des Sarazins: no d' ene plaece d' Åbe (so ene voye rominne lérece).
Trô des Sarazins : no di des plaeces di Djerpene, Biômont, Chimai, Lovervå, Boufiou, Virele, Sour-so-Sambe, Rwazin, Ronså et Couyet.
▲Rowe des Sarazins: ancyin no d' rowe di Dårmé (asteure rowe di MonMont); di Nameur (asteure rowe Notru-Dame). ''Kinoxhoz l' rowe des Sarazins ? C' est la k' dj' a vnou å monde. Adon, c' esteut des bråvès djins. On n' pinséve nén a s' tonde (C. Wérotte).
Cåve des Sarazins: no di des plaeces di Bierceye et Cipli. ▼FosseTrô des Sarazins: no di des plaeces di Tchampion[[Djerpene]], Fraire[[Biômont]], Gråce[[Chimai]], [[Lovervå]], [[Boufiou]], [[Virele]], [[Sour-so-Sambe]], [[Rwazin]], [[Ronså]] et Oufet[[Couyet]].
FontinneCåve des Sarazins: no di des plaeces di Tchåkire[[Bierceye]] et Berimayni[[Cipli]].
Fosse des Sarazins: no di des plaeces di [[Tchampion]], [[Fraire]], [[Gråce]] et [[Oufet]].
▲CåveFontinne des Sarazins: no di des plaeces di Bierceye[[Tchôkire]] et Cipli[[Berimayni]].
==Li mot Sarazin e walon==
Foirt corant el [[province di HinnoHinnot]] po djåzer des djins ki dmorént dins des grotes.
Dins les diccionaires walons, on l' trove dins l' Pirsoul ([[Nameur]], po les dmorants d' sarasse Sarasse), dins l' Carlier et Bal (Coûtchant walon, po les spotaedjes do payis d' [[Tchålerwè]]), li Haust ([[Lidje]], sinse di viye haeyåve feme), dins l' Balle ([[Serfontinne]], sinse di ptits omes ki travayént l' fier).
==Etimolodjeye==
latén ''sarracenus''.
==ÔtèsVey hårdêyeseto==
[* [http://www.speleo.be/ubs/dossier/vocawal/lexique6.htm#sarrasin|Dipus d'Waibe racsegnesdi (espeleyos francès)walons so les trôs d' Sarazins] (so enedifoûtrinne waibe, die speleyos walonsfrancès)]]
| 