Wikipedia

Notdjî : Diferince etur modêyes

Navigation interactive dans l’historique
← Diferinces des candjmints di dvantDiferinces des candjmints shuvants →
Contenu supprimé Contenu ajouté
VisuelWikicode
TXiKiBoT (copiner | contribouwaedjes)
Robots
13 055 modifications
m robot Modifie: sk:Notker z Liège
mAucun résumé des modifications
Roye 1:
'''Notger''' (e walon Notdjî) a skepyî e [[930]] et a morou li [[10 d' avri]] [[1008]].
'''Notger''' ([[930]]-[[1008]]) fourit l' prumî Prince Eveke di Lidje. I provneut d' Almagne, e Payis Souwabe. C' est lu k' a-st emantchî l' [[Principåté d' Lidje|Principåté]] e 980, mins il esteut ddja eveke dispoy 972 et dimorrè eveke (et prince) disk' a s' moirt e 1008.
Il a s' monumint a [[Lidje (veye)|Lidje]] å mitan do [[Pont-ds-Åtches]].▼
 
I vneut do [[Payis Souwabe]],. eyetI fwaitfourit lomé [[eveke]] di Lidje pa l' [[Sint Impire|impreur]] [[Oton II]] e [[972]];. e [[980]] i va rçure des pouvwers timporels di l' Impreur; ça fwait k' il est e minme tins Eveke eyet Prince, li prumî Prince-Eveke del [[principåté d' Lidje]], k' est payis d' Impire et l' dimorrè disk' e [[1794]].
Li principåte si va ragrandi e [[985]] cwand Notger va rçure eto l' conteye di [[Hu]].
 
Li [[6 di djanvî]] [[980]], Oton II, sol dimande da Notdjî diclåre li [[Principåté d' Lidje|Principåté]] on [[dislaxhî payis]]. Insi, Notdjî divént l' prumî [[djivêye des princes-evekes di Lidje|Prince-Eveke di Lidje]].
Li veye di [[Lidje (veye)|Lidje]] divént insi l' mwaisse-veye del principåté, eyet Notger l' va diswalper pår: li texhou urbin, ses disfinses avou on meur d' etouraedje, li comiece eyet l' acsegnmint, eyet eto des bastimints relidjeus: li [[catedråle Sint-Lambiet]], set coledjåles et deus abeyes. C' est dzo s' ringne k' on va lomer l' veye di Lidje l' «Atenes do Nôr».▼
 
Tertos n' est nén d' acoird avou çoula, inte di zels des mwaisses tinants. Insi, e [[987]], l' årmêye di Notdjî fwait l' sidje do tchestea d' [[Tchivrumont]], li fé toumer et l' distrure.
I mora-st a Lidje, li [[10 d' avri]] [[1008]].
 
Mins, å pus sovint, i va atchter des teres po ragrandi l' principåté. [[Vizé]] e [[983]], [[Dinant]] e [985]], [[Tirlumont]] e 987, [[Sint-Houbert]] eyet [[Cînè]] e [[1006]].
 
Tant l' al conteye di [[Hu]], Notdjî li rçût e [[985]].
 
▲Li veye di [[Lidje (veye)|Lidje]] divént insi l' [[mwaisse-veye]] del principåté, eyet NotgerNotdjî l'el va diswalper pår:. liLes texhoumåjhones urbin,et sesles disfinses avou on meur d' etouraedjerowes, liles comiecemeurs eyetdi l' acsegnmintretouraedje, eyet eto des bastimints relidjeus: li [[catedråle Sint-Lambiet]], set coledjåles et deus abeyes. C'Eto, estli dzocomiece s'va ringneesse k'florixhant oney va lomeret l' veyeacsegnmint di Lidje ls' «Atenes doî Nôr»rispåd.
 
C' est adon k' on va lomer l' veye di Lidje l' «[[Atene]] do Nôr».
 
▲IlNotdjî a s' monumint a [[Lidje (veye)|Lidje]] å mitan do [[Pont- ds- Åtches]].
 
Cénk djoûs å lon, do 10 å 15 d' avri 1008, tos les grands di ç' tins la fjhît l' covoye a Lidje po vni dire leu tchaplet.
 
Si dhuvant come prince-eveke serè [[Bådrik]].
 
== Role prumrece da Notger e l' istwere del Walonreye ==
On-z a dit d' NotgerNotdjî :
:Lidje, ti does NotgerNotdjî a Diu et tot l' resse a NotgerNotdjî.
Come li lingaedje [[walon]] s' a diswalpé åtoû des payis romans d' l' evetchî d' Lidje, et pus tård li [[Walonreye]] a prin s' no do lingaedje, on pout dire ki c' est Notger li vî ratayon del Walonreye.
 
== Måcnoxhance di l' impôrtance da Notdjî ==
Li role da NotgerNotdjî n' est nén bén ricnoxhou, ca l' [[istwere del Beldjike]], sicrîte bråmint pa des sconte-waloneus, a todi rclamé ki Lidje vikéve a pårt des ôtes.
 
Insi, e 2008, gn ourit nole ceremoneye po 1000inme aniviersaire del moirt del djin.&nbsp;<ref><SMALL>''Un anniversaire oublié'', Albert Deliège, divins "''Ligue wallonne''", djun 2008. Çouci est a rmete a totes les fiesses k' i gn a yeu e 2003 pol 100inme aniviersaire del nexhance da [[Djôr Simenon]].</SMALL></ref>
 
== Sourdants & pî-notes ==
<References/>
 
[[ca:Notger]]
Prin del pådje «https://wa.wikipedia.org/wiki/Notdjî»