Noer trô (astronomeye)
On noer trô, c' est on coir ciryin ki n' evoye pont d' loumire, mins k' assaetche tot çou ki passe dins l' cotoû.
Dimostraedje candjî
Come i n' evoyèt nole loumire, on n' les pout nén vey.
On les pout discovri pask' i gn a des stoeles ki tournikèt totåtoû a grande raddisté. Gn a ossu des gåz ki s' fwaiynut aspirer dvins, k' evoynut des rais x cwand i sont-st « epanslés ».
Distance del Daegne candjî
Li pus près sereut « seulmint » a 1000 anêyes-loumire di nozôtes.[1]
Dins les belès-letes e walon candjî
Li fime d’ imådjes «Les mintreyes da Monsieu Moulot», kimince pa ene paskeye ki Monsieu Moulot raconte ås ôtès biesses e cåbaret, come cwè i cirnaivyive et conter les stoeles, cwand il aprepia d’ on noer trô, et mete des gåz po schaper foû di si assaetchance ‒ çou k’ est sinsieuzmint impossibe, ca, po çoula fé, i fåreut aler pus rade kel loumire.
Mins Monsieu Moulot, ki n' est nén a ene coye près, s' eschape do dandjî, et co prinde li tins d' advierti li stoelreye del Gade por leye èn nén toumer dvins.
Sourdant candjî
- ↑ discoviete d’ ene ekipe d’ astronomes, acviernêye pa Thomas Rivinius a l’ Observatwere Nonnrece Uropeyin e moes d’ avri 2020, rapoirté pa De Morgen, 7 di may 2020.