Maladeye des blankès tchås

Maladeye des agneas et des veas la k' i n' sepèt pus dmorer dastampé lonmint

Li maladeye des blankès tchås (roedeur inzotike, miyopateye des agneas et des veas, sindrome miyopateye-tanfla), c' est ene maladeye ki s' voet, ezès sacwantès coines, so bråmint des agneas d' ene samwinne a 3 moes, et ki rvént tos ls ans.

roed agnea
deus roeds agneas ki tnèt so leus pates, avou l' dos tchamlou, pu tchaire al tere après ene u deus munutes

On voet l' minme cayet ås gadots.[1]

Cåzu l' minme maladeye si rescontere, dins les minmes payis, so les åmeas et les åmayes (lomêye adon «roedeur-tanfla»).

Cåze del maladeye

candjî

On-z a trové diviè l' mitan do 20inme sieke kel maladeye esteut cåzêye pa en mancance di seleniom dins les teréns ki les meres î waidiént.

Eto, si on médeye les berbis avou do selenite di sôde estant plinnes, on-z espaitche li maladeye di rascråwer les agneas.

Senes del maladeye ås agneas

candjî

Li rascråwé agnea ni sait pus tni so ses pates. I dvént tot årtchou do dos, pu toumer djus. Cwand il est coûtchî, i n' a pus l' air malåde.

Come i n' si sait pus lever po teter; i va malårder sacwants djoûs, pu crever. Si on l' poite disk' å pé del berbis, i tete di bon cour.

Roedeur-tanfla des djonnès biesses (åmeas et åmayes)

candjî
discrijhaedje des condicions tipikes d' arivaedje (dislaxhaedje et coûsse ewaerêye) et des senes clinikes (tronnmint, impossibté di dmorer dastampé) a ene åmaye (e-n arabe marokin)

Ås rodjès biesses, li minme må si voet purade dins les åmeas et les åmayes d' onk a deus ans. Aprume cwand on lzès mete ezès waides pol prumî côp. Adon, ele corèt pattavå les tchamps come des ewaerêyes. C' est l' cåze disclitchante del maladeye.

Li må si mete purade dins les musses do dos. Si cawe est rlevêye sol cawî. Adon, li biesse si mete a tronner. Pu s' coûtchî. Cwand elle est djus, ele shonne normåle, et s' magne-t ele normåldimint.

Dins sacwants cas, ki c' est l' diyafrague k' est acsût, li djonne biesse tanfele. Did la li lomaedje «roedeur-tanfla».

Sourdant

candjî
 
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou l' maladeye des blankès tchås .
  1. Racsegne da Mohammed Ourik, pol' payis d'Amezmiz, å Marok, sol pîmont do Grand Atlasse