Jacques Bertrand

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Jacques Bertrand », loukîz cial.

Jacques Bertrand (riwalnijhåve Djåke Bietrand), c' esteut on scrijheu d' tchansons k' a skepyî li 18 di nôvimbe 1817 et k' a morou li 30 di djulete 1884.

Foto da Djåke Bietrand saetcheye pa Prosper Bévierre, rimetowe e coleur

Di s' mestî, il esteut patron d' ene fabrike di tcheyires.

Il est rprins dins l' grosse Antolodjeye da Piron.

Mwaissès dnêyes

I shonne k' il åye bråmint stî aidî dins ses scrijhaedjes pa s' cuzén, Albert Thibaud.

I tchantéve voltî li payis d' Tchålerwè. Åresse, c' est l' prumî k' a-st eplaidî des scrijhaedjes e walon dins cisse coine la del Walonreye.

I dmeure conoxhou long et lådje pa ene tchanson e francès "Pays de Charleroi" k' a divnou l' ime nåcionå carolo. Mins il a scrît purade e walon. Inte di des ôtès tchansons : Lolote.

Rilomêye

plake di rsovnance rowe Guståve Nålene a Tchålerwè

cåbaret di s' no

Jacques Bertrand fourit raddimint rwaitî come l' ero nåcionå do Payis d' Tchålerwè. E 1924, on havta ene plake di rsovnance sol måjhon la k' il a skepyî, al rowe Guståve Nålene a Tchålerwè.

Dispu 1984, li befrwè d' Tchålerwè soune totes les eures "Pays de Charleroi"; å cwårt après l' eure; c'est «Racoulotans nos» ; al dimeye eure : «Sintoz come èm cour bate», eyet å cwårt po l' eure: «El cwénzinne å Mambor».

I fourit fotografyî pa Prosper Bévierre diviè 1867. Ci portrait la divna foirt rilomé. On ndè fjha ene plake havtêye so s' måjhon d' nexhance e 1924.

Si veye est ses tchansons ont stî studieyes pa Jules Lemoine, adonpwis pa Jules Vandereuse.

Des tchanteus come Bob Dechamps tchantént voltî les tchansons d' Jacques Bertrand.

Ene djournêye di rindaedje-bon-dvwer a stî adjinçnêye e 2018. Les pretchaedjes ont stî eplaidîs dins l' coleccion Memwere walone (lº 22).

Les tinmes då Djåke Bietrand

C' est bråmint des tchansons ki racontèt les djoyes des ptitès djins k' on a rtnou di l' ouve da Jacques Bertrand.

Portant, aveut oyou eto tchanter les ouves da Beranger, et si a-t i scrît des tchansons la k' i critike li guere, et vanter li liberté, li påye eyet l' ovraedje. Mins ces tchansons la ont stî metowes sol costé.

Sacwantès rlomêyès tchanson da Djåke Bietrand

Mwaisse fråze di «Lolote»

• Lolote (on l' lome eto "Sintoz come èm cour bate")
• Li cwénzinne å Mambor
• Racoulotans nos.
• Li dicåce do Bos.
• El crås boyea Dôna.
• Payis d' Tchålerwè (sicrîte e francès, ratournêye e walon so Wikipedia e 2019)

Rilomêye

I va divni li pus rlomé waloneu do Payis d' Tchålerwè.

Djôr Fayi va scrire ene pîce di teyåte sor lu, Djâques Bèrtrand.

Ezès fiesses di Walonreye (e 2022, todi), gn a des bokets d' ses tchansons ki sont håynés pattavå Tchålerwè.

• 
  Resploe del cwénzinne å Mambor
• 
  3inme fråze do prumî coplet di Lolote

Biyografeye

Ces studias la sont tertos e francès, mins avou ses scrijhaedjes e walon, tchaeke côp rimetous sorlon ene metowe sicole ortografike.

• Jules Lemoine Horace Piérard, avec une étude sur Jacques Bertrand et Albert Thibaut, A. Fournier, Tchålerwè, 1912, 3inme edicion.
• Studia da Emile Vandereuse
• Hommage à Jacques Bertrand (Rindans bon dvwer a Djåke Bietrand), Coleccion Memwere walone, l° 22, SLLW, Lidje 2019, ISBN 978-2-930505-27-5.

Hårdêyes difoûtrinnes

• Ene pådje avou ses scrijhaedjes (so l' Aberteke)
• Dipus d' racsegnes sol vicåreye da Djåke Bietrand (e francès) (so l' Aberteke)
• On studia so Djåke Bertrand, da Emile Vandereuse
• Tecse de "Pays de Charleroi" (so "Wikisourdants")