A schipe (powinmes)
À ipe
A schipe (À ipe), c' est ene schôtlêye di powinmes sorreyalisses da Émile Gilliard.
C' est del libe powezeye.
Eplaidaedjes
candjîPrumî eplaidaedje
candjîLes 52 powinmes del schôtlêye avént ddja stî eplaidîs e 1992 dins l' coleccion «Dire et scrire e walon».
Modêye micRomania
candjîLi modêye 2021 a vudî e l' coleccion micRomania, avou on limero ISBN 978-931107-00-3.
Elle a-st on sortite, «Schoyants côps d' ouy d' Apocalipe» (Cheuyants côps d'oûy d'Apocalipe).
Tos les powinmes î sont redjårbés e francès (sol pådje di hintche, li walon estant a droete). Li tecse e francès est des côps foirt diferins do tecse e walon.
Novele edicion å grand tiraedje di sacwants bokets
candjî- Loukîz a : «So les spales do novea djoû»
Nouv di ces powinmes la ont stî rpris dins l' pitit live Su lès spales do novia djoû («So les spales do novea djoû») eplaidî e moes d' octôbe 2022 pal Siervice des Lingaedjes do Payis del Federåcion Walonreye-Brussele.
Contnou
candjîC' est del powezeye al libe, sins rimes, mins avou on pîtaedje ki dene on tipetape a pårt å powinme. C’ est purade po vos fé plonkî dins ene idêye avou des mots. Ça fwait : c’ est nén todi åjhey a comprinde.
Divant-z-ouve di l' edicion 2021
candjîLi scrijheu l' a toirtchî e francès :
- La trinte ans, ces powinmes la mostrént çou k' esteut a schipe (sol boird, presse a toumer) d' ene dicwelixhante civilizåcion. Pol djoû d'ouy, i s' adjixh d' ene kesse di veye u d' moirt po nosse planete.
- L' avni del djin n' est pus waeranti.
- Gn a dedja sacwants sôres di biesses k' ont disparexhou, touwêye på mannixhaedje di leu biyonaxhe di cåze di nos industreyes. Houte di çoula, gn a toplin des plantes ki sont malådes.
- Nosse climat est tot disbrôlé. On ôt tofer cåzer di radmarêyes, di nouzomes sitrons-d'-pourcea, di rlignaedje des glaecîs, di grossès aiwes abominåbes. L' air divént stofant dins toplin des grandès veyes cåze di nos otos et nos avions, et des foumires di nos oujhenes.
- Les mers et les oceyans sont divnous on berdouyisse. Ey eto ene saiwire ås plastikes, ostant a fis microscopikes k' a demonés hopeas d' trigus di totes les cognes.
- Tant k' a l' estratosfere, elle est ehalêye di trinte-shijh meye riketes vinant di nos esperyinces e l' espåce.
- (…)[1]
Powinme soûmintrece
candjîI n' est nén limeroté
- Sol soû
- A schipe,
- K' i djhént
- K' il estént.
- A schipe
- Et di sclimboigne;
- On pî sol Daegne
- Et l' ôte ôte pårt.
- Va-z è vey wice.
- Kécfeye a tchvå
- So ene sitoele,
- K' il estént.
- Kécfeye a tchvå,
- K' il estént, so ene sitoele
- Ki clousse
- A schipe,
- Et vicoter tolminme
- Avou des «cwè ?»
- Avou des «k' est ç' ?».
Sourdant
candjî- ↑ p. 7, ratournaedje e walon: Lucyin Mahin po l' Wikipedia walon, 14 di djulete 2022.